Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach oraz Muzeum Wsi Kieleckiej zapraszają na IV edycję konferencji organizowanej w ramach obchodów „Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej”. Tegoroczne wydarzenie będzie poświęcone problematyce ofiar najokrutniejszych represji i ich losów, rzeczywistości po pacyfikacjach, procesie odbudowy spalonych wsi. W centrum uwagi znajdzie się człowiek – świadek niemieckiego i sowieckiego okrucieństwa. W konferencji weźmie udział marszałek Andrzej Bętkowski. 

Program konferencji

10 lipca 2021 r. (sobota), Centrum Edukacyjne IPN „Przystanek Historia” w Kielcach:

• 9.00 dr Dorota Koczwańska-Kalita (Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach), Tadeusz Sikora (Muzeum Wsi Kieleckiej), Powitanie uczestników i rozpoczęcie obrad
• 9.15 dr hab. Stanisław Meducki prof. PŚ (Politechnika Świętokrzyska), Polityka okupantów niemieckich w stosunku do polskiego rolnictwa (1939–1945)
• 9.35 dr hab. Waldemar Grabowski (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie), Delegatura Rządu na Kraj wobec polskiej wsi. Stan wiedzy, postulaty badawcze
• 9.55 Mateusz Kubicki (Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku), Okupacja niemiecka 1939–1945 i jej wpływ na wieś pomorską na przykładzie powiatu starogardzkiego
• 10.15 dr Maciej Ambrosiewicz (Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe), Sopoćkinie i okolice w latach 1939–1945 (1950)
• 10.35 dr Soraya Kuklińska (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie), Naliboki
• 10.55 Dyskusja
• 11.15 Przerwa kawowa
• 11.35 dr Dominik Szulc (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk), Pacyfikacja i co dalej? Miejsca odosobnienia dla ofiar pacyfikacji wsi zamojskich w Kraśniku (Budzyniu)
• 11.55 dr Beata Kozaczyńska (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach), Dzieci w cieniu wysiedleń i pacyfikacji Zamojszczyzny (1942–1943)
• 12.15 dr Rafał Drabik (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie), Udział I zmotoryzowanego batalionu żandarmerii SS w pacyfikacji ludności w dystrykcie lubelskim
• 12.35 dr Sławomir Jan Maksymowicz (Archiwum Państwowe w Olsztynie), Pacyfikacja wiosek na Lubelszczyźnie i w Górach Świętokrzyskich w latach 1939–1945. Metody zapobiegania i działania odwetowe ze strony polskich oddziałów partyzanckich
• 12.55 dr Mariusz Sawa (Polsko-Ukraińsko-Kanadyjska Fundacja Stypendialna „Kalyna”), Odwet czy pacyfikacja? Armia Krajowa i Bataliony Chłopskie wobec ukraińskich współobywateli w marcu 1944 r.
• 13.15 Dyskusja
• 13.35 Przerwa
• 14.35 dr hab. Sebastian Piątkowski (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie), „We wsi tylko wierzby zostaną…”. O domniemanych i rzeczywistych inicjatorach pacyfikacji nadwiślańskiej Antoniówki w listopadzie 1943 r.
• 14.55 Agnieszka Zięba-Dąbrowska (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Pacyfikacja wsi Dębowe Pole w gminie Sienno
• 15.15 Piotr Kacprzak (Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu), Lasy, leśnicy i osady leśne w konspiracji zbrojnej i ruch u oporu w okresie II wojny światowej
  w regionie świętokrzyskim – walka i pamięć
• 15.35 Antoni Dąbrowski (Fundacja Kultury Regionalnej „Radostowa” w Starachowicach), Pacyfikacja Zawał i Mołdawy
• 15.55 Dyskusja
• 16.15 Przerwa kawowa
• 16.35 dr Mieczysław Kopeć (Krosno Odrzańskie), Ruch Oporu Chłopów „Roch” na terenie powiatu przeworskiego w latach 1939–1944 w światle materiałów archiwalnych
• 16.55 dr Piotr Olechowski (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie), Mieszkańcy wsi galicyjskiej, jako obiekt represji ze strony sowieckiego aparatu bezpieczeństwa w czasie II wojny światowej
• 17.15 dr Paweł Glugla (Tarnów), „Dies Irae” 1944. Pacyfikacja wsi Jamna w gminie Zakliczyn – geneza, straty i pamięć
• 17.35 dr Filip Gańczak (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie), Pacyfikacja wsi Bobrowa w powiecie dębickim 9 lipca 1943 r. Przebieg i pamięć
• 17.55 Dyskusja

11 lipca 2021 r. (niedziela), Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie:

• 9.30 dr Dorota Koczwańska-Kalita (Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach), Tadeusz Sikora (Muzeum Wsi Kieleckiej), Powitanie uczestników i rozpoczęcie obrad
• 9.45 dr hab. Monika Tomkiewicz (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie), Akcja odwetowa jako jedna z metod terroru stosowana przez Niemców w polskich wsiach
  na terenie Wileńszczyzny w latach 1942–1944 na przykładzie pacyfikacji wsi Pirciupie, Krapiwno, Olkieniki, Połuknia i Święciany
• 10.05 Barbara Kościelny (Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie), Poza pamięcią. Zapomniane i nieznane zbrodnie OUN–UPA w karpackich powiatach województw lwowskiego i stanisławowskiego
• 10.25 Krzysztof Bąkała (Muzeum Niepodległości w Warszawie), ,,Jeśli zapomnę o Nich
  – ty Boże na niebie zapomnij o mnie”. Formy upamiętniania ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej na przykładzie działalności Muzeum Niepodległości
• 10.45 dr Renata Knyspel-Kopeć (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie), Obraz terroru na terenach wiejskich okolic Wołkowyska (1942–1944) w świetle dokumentów procesu Feliksa Obuchowicza vel Stanisława Lisowskiego
• 11.05 Tomasz Bereza (Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie), Połowce
  w powiecie czortkowskim w latach 1939–1945. Pamięć o zbrodniach OUN–UPA
  na polskich mieszkańcach podolskiej wioski
• 11.25 Dyskusja
• 11.45 Przerwa kawowa
• 12.05 prof. dr hab. Wasyl Hułaj (Uniwersytet Narodowy „Politechnika Lwowska”
  we Lwowie), Polska ludność wiejska dystryktu Galicja pod koniec II wojny światowej: dekonstrukcja sowieckiej i współczesnej ukraińskiej historiografii
• 12.25 Adam Kuź (Muzeum Stutthof w Sztutowie – Muzeum Piaśnickie w Wejherowie), Terminologia naukowego i publicystycznego opisu zbrodni dokonanych na ludności polskiej przez oddziały OUN/UPA w latach 1939–1945
• 12.45 dr Izabela Bożyk (Kieleckie Towarzystwo Naukowe), Pacyfikacje wsi w regionie świętokrzyskim w lokalnej pamięci i świadomości młodzieży kieleckich szkół średnich
  w 76. rocznicę zakończenia II wojny światowej
• 13.05 dr Dominika Siemińska, Michał Nowak (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie), Poszukiwanie ofiar totalitaryzmów jako wkład w upamiętnianie martyrologii wsi polskiej na dawnych terenach Rzeczypospolitej
• 13.25 dr Tomasz Andrzej Nowak (Muzeum Regionalne im. Stanisława Sankowskiego
  w Radomsku), Zbrodnie wojsk niemieckich w wybranych wsiach powiatu radomszczańskiego w pierwszych dniach września 1939 r. i formy ich upamiętnienia
• 13.45 Ewa Kołomańska (Muzeum Wsi Kieleckiej – Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich
  w Michniowie), Potrzeba pamięci – zmiany sposobu upamiętniania wydarzeń historycznych
• 14.05 Dyskusja
• 14.25 dr Dorota Koczwańska-Kalita (Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach), Tadeusz Sikora (Muzeum Wsi Kieleckiej), Zakończenie obrad i podsumowanie konferencji
• 14.45 Zwiedzanie Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie