Dwie Komisje Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego spotkały się 16 kwietnia podczas wyjazdowego posiedzenia na terenie Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu Krzemionki koło Ostrowca Świętokrzyskiego. Członkowie Komisji Edukacji, Kultury i Sportu oraz Komisji Strategii Rozwoju, Promocji i Współpracy z Zagranicą przybyli do Krzemionek na zaproszenie Powiatu Ostrowieckiego i dyrektora Muzeum, Włodzimierza Szczałuby. Podczas pobytu radni zapoznali się z dziedzictwem neolitycznych kopalni krzemienia pasiastego oraz dyskutowali o wsparciu miejscowych inicjatyw, które zmierzają do wpisania obiektu „Krzemionki – pradziejowe kopalnie krzemienia” na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

 

Pod olbrzymim wrażeniem kopalni

Spotkanie rozpoczęło się od zwiedzania terenu, gdzie 5 tysięcy lat temu ludzie wydobywali krzemień. Pole górnicze obejmuje 78,5 ha i ciągnie się na przestrzeni 4,5 km. Znajduje się tu ponad 2890 zagłębień, gdzie znajdowały się wejścia do kopalni i pozostawiony obok urobek.
Radni dowiedzieli się o ciężkiej pracy dawnych górników, którzy wydobywali krzemień na głębokości do 9 metrów w pozycji leżącej lub na klęczkach. Na dole panowała stała, niska temperatura od 5 do 9 stopni Celsjusza i bardzo wysoka wilgotność. Swoje stanowiska górnicy oświetlali małymi, sosnowymi łuczywami.   
Z dużym zainteresowaniem radni przeszli trasą podziemną o długości 465 m, która przebiega na głębokości od 5 do 12 metrów. Znajduje się tu kilkanaście kopalń z epoki kamienia oraz część podziemnych kamieniołomów wapienia nazywanych Wielkimi Komorami.     
– Przyjechałam tu po raz pierwszy i jestem pod olbrzymim wrażeniem Krzemionek – powiedziała po wyjściu z trasy Agata Binkowska, członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego. – Syn, który jest geologiem, namawiał mnie do przyjazdu i nie żałuję, że zdecydowałam się na podróż. To jedyny tego typu obiekt na świecie. Powinien być wspierany i pielęgnowany przez Województwo Świętokrzyskie.    

Niezbędne wsparcie na drodze do UNESCO  

W dalszej części radni dyskutowali o możliwościach wsparcia Rezerwatu Krzemionki. Podkreślali, że promowanie turystyki to jedna ze strategii województwa. Krzemionki są unikatowe. – To jedyny obiekt w województwie świętokrzyskim, który ma szansę w krótkim czasie znaleźć się na Liście UNESCO – mówił radny Grzegorz Świercz, przewodniczący Komisji Edukacji, Kultury i Sportu. – Narodziła się koncepcja, by włączyć go do Muzeum Narodowego w Kielcach. To by się wiązało z różnymi dotacjami z Urzędu Marszałkowskiego, jednocześnie ekspozycje archeologiczne i geologiczne byłyby wystawiane w Kielcach. Można też zastanawiać się nad współzarządzaniem z województwem, bo łatwiej wtedy byłoby wspierać Krzemionki. 
      
Dyrektor Włodzimierz Szczałuba przedstawił dotychczasowe inicjatywy na drodze do UNESCO. Udało się zrekultywować istniejącą obok hałdę odpadów hutniczych, przygotowano obiekt konferencyjno-naukowy, zaplecze dla pracowników, magazyny. Podjęto współpracę ze środowiskami naukowymi, odbyła się konferencja naukowa, na początku maja ukaże się publikacja książkowa. Pozyskano do współpracy światowej sławy archeologa, wybitnego znawcę neolitycznych kopalni, autora wielu prac o Krzemionkach, pracownika naukowego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, prof. Jacka Lecha. Zachowany  został autentyzm i integralność obiektu. – Realizacji dalszych zadań nie udźwignie powiat – nie ukrywał dyrektor. – Potrzebne jest wsparcie Urzędu Marszałkowskiego. W ciągu dwóch, trzech lat powinniśmy być przygotowani do sformułowania wniosku końcowego.

Wicestarosta powiatu ostrowieckiego Eligiusz Mich podziękował radnym za przyjazd. Poprosił o zrozumienie niepowtarzalności obiektu i jego promocję, wsparcie organizacyjne i finansowe kolejnych inwestycji. Stwierdził, że rozważane są różne możliwości funkcjonowania Rezerwatu, na razie powiat pozostaje przy dotychczasowym.  

Głos w dyskusji zabierali między innymi: wiceprzewodniczący Sejmiku Tadeusz Kowalczyk, radni – Bartłomiej Dorywalski, Bogdan Latosiński.      

Uczestnicząca w obradach zastępca dyrektora Departamentu Promocji, Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Małgorzata Kowalińska przypominała, że Krzemionki promowane są we wszystkich publikacjach Urzędu Marszałkowskiego, podczas wszystkich wizyt delegacji zagranicznych. Niezbędny jest wykaz zadań do zrealizowania w Krzemionkach w ramach roku budżetowego, by myśleć o środkach finansowych. – Będziemy wspierać starania Krzemionek w zdobywaniu pieniędzy z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – obiecała.    

Jednogłośne stanowisko

Radny Andrzej Kryj zaproponował, by wyjazdowe posiedzenie dwóch komisji Sejmiku zakończyć sformułowaniem stanowiska popierającego finansowe wsparcie Krzemionek z budżetu Urzędu Marszałkowskiego. Potrzebna jednak będzie lista tegorocznych zamierzeń Rezerwatu Krzemionki, którą obiecał dostarczyć dyrektor Włodzimierz Szczałuba. 

Podczas głosowania radni dwóch komisji jednogłośnie przyjęli stanowisko, w których wspierają działania promocyjne, finansowe Rezerwatu Krzemionki.  
Wyjazdowe spotkanie radnych odbyło się przed prezentacją multimedialną o Krzemionkach i dyskusją o wsparciu merytorycznym, promocyjnym i finansowym, która, zgodnie z zapowiedzią przewodniczącego Arkadiusza Bąka, zaplanowana jest podczas najbliższej sesji Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, 27 kwietnia.