Przypomnijmy: Michniów w dniach 12 i 13 lipca 1943r. został spacyfikowany przez niemieckie oddziały policyjne odkomenderowane do tej akcji z 17 i 22 pułku niemieckiej policji. Zamordowanych zostało 203 osoby – 103 mężczyzn w większości spalonych żywcem, 53 kobiety i 47 dzieci, z których najmłodsze miało 9 dni. Charakterystyczne jest, że 11 osób  jedynych, wobec których hitlerowcy mieli konkretne podejrzenia o podziemną działalność , nie zamordowano, lecz wywieziono do KZ Auschwitz, gdzie 6 z nich zginęło 18 młodych dziewcząt wywieziono na przymusowe roboty do Rzeszy. Wieś, po ograbieniu została doszczętnie spalona. Hitlerowcy zabronili odbudowy i uprawiania pól Michniowa. Szczątki zamordowanych spoczywają w zbiorowej mogile, na której zaraz po wojnie postawiono kamienna tablicę z nazwiskami ofiar.

Od końca lat 50. Michniów stał się obiektem zainteresowania wycieczek turystycznych coraz liczniej odwiedzających Góry Świętokrzyskie. Jesienią 1979r. w czasie dorocznej narady byłej Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich powstała idea zorganizowania w Michniowie ogólnopolskiego Mauzoleum Walki  i Męczeństwa Wsi Polskiej w czasie II wojny światowej.

W roku 1981 z inicjatywy byłej Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Kielcach, Wojewódzkie Zarządy Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajobrazowego i Związku Bojowników o Wolność i Demokrację wystąpiły z apelem, ogłoszonym w prasie, radiu i telewizji, o budowę w Michniowie takiego mauzoleum. W 1983 roku powstał społeczny komitet budowy Mauzoleum, zaś w roku 1990 Fundacja – Pomnik Mauzoleum Męczeństwa Wsi Polskiej. W roku 1993, w 50 – tą rocznicę pacyfikacji poświecono pomnik  „Pieta Michniowska”, w 1997 roku w miejsce dotychczasowej skromnej izby pamięci w drewnianej chacie, powstał Dom Pamięci mieszczący stałą wystawę i ośrodek badawczy gromadzący dokumentację męczeństwa Polskiej wsi w czasie II wojny światowej. Zespół Mauzoleum obejmuje także symboliczny cmentarz, na którym każda męczeńska polska wieś ma mieć swój krzyż. Dotychczas upamiętniono krzyżami 230 wsi. Wśród upamiętnionych znajdują się m.in. wsie spacyfikowane w 1940 roku w czasie akcji przeciw oddziałowi majora „Hubala”, 7 wsi w Lasach Janowskich, gdzie 2 lutego 1944 roku Niemcy zamordowali łącznie 1250 osób, wsie zamojskie, góralska Ochotnica, podkrakowskie Radwanowice, gdzie niemieccy żandarmi ukrzyżowali sołtysa, zbiorowy pomnik polskich wsi na Wołyniu i wiele innych.

Tegoroczne obchody rocznicy pacyfikacji Michniowa rozpocznie o godz. 14.00 spotkanie z uczestnikami konkursu i promocja książki ,,Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej w latach 1939-1945”, natomiast godzinę później nastąpi oficjalne otwarcie  uroczystości; na maszt zostanie wciągnięta flaga państwowa, a orkiestra z dęta z Suchedniowa odegra hymn państwowy.  Niezwykle ważnym i uroczystym elementem obchodów 65 rocznicy pacyfikacji wsi będzie  msza święta celebrowana przez biskupa Kazimierza Gurdę oraz proboszcza Stanisława Pichetę, która rozpocznie się o 16.30. Oprawę muzyczną mszy zapewnią: orkiestra dęta, Chór „Senior” i chór “Nabuco”. Na godzinę 17.30 zaplanowano apel poległych, zaś na 17.45 salwę honorową.

Uczestnicy michniowskiej uroczystości będą mieli także okazję do wzięcia udziału w prezentacji nowej koncepcji Mauzoleum, którą przedstawi Mirosław Nizio z Warszawy.