Józef Bryk przewodniczył obradom Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, które odbyły się dziś w Urzędzie Marszałkowskim. Radni zapoznali się ze sprawozdaniem z realizacji „Planu gospodarki odpadami dla województwa świętokrzyskiego” za lata 2020–2022, zaopiniowali projekty uchwał w sprawie Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Świętokrzyskiego na lata 2024-2040, w sprawie uchwalenia Budżetu Województwa Świętokrzyskiego na 2024 rok oraz w sprawie przyjęcia „Programu ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego 2030”.

Plan gospodarki odpadami dla województwa świętokrzyskiego” za lata 2020-2022

Posiedzenie Komisji rozpoczęło się od głosowania nad rezygnacją Andrzeja Swajdy z funkcji przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska. Członkowie Komisji przychylili się do rezygnacji Andrzeja Swajdy i wybrali do pełnienia tej funkcji radnego Tadeusza Kowalczyka.

Następnie dyrektor Departamentu Środowiska i Gospodarki Odpadami Urzędu Marszałkowskiego Wioletta Czarnecka przedstawiła sprawozdanie z realizacji „Planu gospodarki odpadami dla województwa świętokrzyskiego” za lata 2020–2022.

Jak poinformowała, generalnie sytuacja w gospodarce odpadami w województwie świętokrzyskim przedstawia się satysfakcjonująco. Ocena realizacji zadań wynikających z Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami prowadzi do wniosku, że część z nich została wykonana, część jest w trakcie realizacji, a niektórych nie podjęto. Mając na względzie realizację wyznaczonych w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami celów dotyczących szeroko pojętej ochrony środowiska, w tym bezpieczeństwa ekologicznego, w województwie zapewniono funkcjonowanie wystarczającej sieci instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych oddawanych przez mieszkańców, w tym składowisk odpadów komunalnych.

Mimo, iż na skutek zmiany przepisów prawa, z dniem 6 września 2019 r. regiony gospodarki odpadami komunalnymi przestały obowiązywać, to w zakładach zagospodarowania odpadów komunalnych w dalszym ciągu głównie przetwarzano odpady wytwarzane przez mieszkańców gmin w ramach wyznaczonych regionów, co było spełnieniem zasady bliskości i samowystarczalności. Do osiągania przez gminy coraz wyższych poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia przyczyniła się między innymi funkcjonująca w województwie sieć punktów zbierania odpadów (PSZOK) utworzonych przez gminy, gdzie mieszkańcy mogli oddawać zebrane w sposób selektywny odpady. Mając na względzie osiąganie wysokich poziomów recyklingu odpadów komunalnych, przedsiębiorcy prowadzący Regionalne Zakłady Zagospodarowania Odpadów (RZZO) podejmowali działania związane z modernizacją zakładów i podnoszeniem efektywności przetwarzania odpadów, w tym ulegających biodegradacji, pod kątem wykorzystania ich potencjału surowcowego.

W sektorze odpadów pozostałych, w tym odpadów z przemysłu, przedsiębiorcy podejmowali działania zamierzające do osiągania jak najwyższych poziomów recyklingu i odzysku. Zostały uruchomione nowe instalacje oraz modernizowano już istniejące, m.in. uruchomiono instalację do rozpakowywania przeterminowanych środków spożywczych w celu pozyskania surowca do biogazowni. W gospodarce odpadami wydobywczymi zaobserwowano zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku, który polegał na wypełnianiu tymi odpadami wyrobisk górniczych w ramach ich rekultywacji. W sektorze odpadów niebezpiecznych w badanym okresie zmodernizowano 6 stacji demontażu pojazdów i uruchomiono 2 nowe stacje oraz wybudowano instalację do termolizy odpadowych baterii litowo-jonowych. W obrębie odpadowych baterii zrealizowano więc inwestycję, dzięki której pozyskiwany jest surowiec krytyczny jakim jest lit.

Budżet Województwa Świętokrzyskiego na 2024 rok i Wieloletnia Prognoza Finansowa

Członkowie Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska pozytywnie zaopiniowali projekt uchwały w sprawie Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Świętokrzyskiego na lata 2024-2040 lecz negatywnie w sprawie uchwalenia Budżetu Województwa Świętokrzyskiego na 2024 rok.

Według planu dochody województwa zamkną się w przyszłym roku kwotą 1 320,84 mln złotych, a wydatki kwotą 1 504,19 mln złotych, co sprawi, że wynik budżetu wyniesie minus 183,35 mln złotych. Przychody osiągną 199,90 mln złotych, zaś rozchody 16,55 mln złotych.

Według projektu uchwały budżetowej na dochody województwa świętokrzyskiego w przyszłym roku złożą się: dotacje celowe – 93,56 mln złotych, środki z funduszy oraz od państwowych i samorządowych osób prawnych – 189,95 mln złotych, dotacje celowe i płatności na programy finansowane ze środków europejskich oraz inne środki bezzwrotne UE – 296,98 mln złotych, udziały w podatkach dochodowych – 324,50 mln złotych, subwencja ogólna z budżetu państwa – 396,11 mln złotych. Pozostałe dochody osiągną według planu 19,74 mln złotych.

Według przedstawionego planu wydatki budżetu w 2024 roku w poszczególnych działach miałyby przedstawiać się następująco:

• Rolnictwo i łowiectwo – 11,04 mln złotych,
• Rybołówstwo i rybactwo – 0,35 mln złotych,
• Przetwórstwo przemysłowe – 2,76 mln złotych,
• Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektr., gaz i wodę – 1,38 mln złotych,
• Transport i łączność – 771,44 mln złotych,
• Turystyka – 11,45 mln złotych,
• Gospodarka mieszkaniowa – 1,51 mln złotych,
• Działalność usługowa – 3,61 mln złotych,
• Informatyka – 1,36 mln złotych,
• Szkolnictwo wyższe i nauka – 4,30 mln złotych,
• Administracja publiczna – 175,74 mln złotych,
• Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa – 3,20 mln złotych,
• Obsługa długu publicznego – 0,69 mln złotych,
• Oświata i wychowanie – 46,47 mln złotych,
• Ochrona zdrowia – 167,45 mln złotych,
• Pomoc społeczna – 14,28 złotych,
• Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej – 65,96 mln złotych,
• Rodzina – 1,39 mln złotych,
• Gospodarka komunalna i ochrona środowiska – 6,34 mln złotych,
• Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego – 87,50 mln złotych,
• Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody – 17,36 mln złotych,
• Kultura fizyczna – 3,72 mln złotych,
• Różne rozliczenia – 104,89 mln złotych.

Jako źródła pokrycia deficytu budżetu województwa w 2024 roku w wysokości 183,35 mln złotych projekt uchwały budżetowej wskazuje: 177,92 mln złotych – nadwyżka z lat ubiegłych, 2,81 mln złotych – niewykorzystane środki pieniężne na rachunku bieżącym budżetu wyn. z rozliczeń dochodów i wydatków określonych w odrębnych ustawach, 1,63 mln złotych – niewykorzystane środki na rachunku bieżącym budżetu wyn. z rozliczeń środków określonych w art.5 ust.1 pkt 2 UoFP oraz 0,99 mln złotych – spłata pożyczek udzielonych z budżetu województwa.

Plan przyszłorocznego budżetu zakłada wysoki poziom planowanych wydatków majątkowych w 2024 roku – 829 mln 728 tys. złotych (55,2% wydatków ogółem). Planowane wydatki majątkowe w latach 2025-2029 wyniosą 1 mld 571 mln 887 tys. złotych.

Regionalna Izba Obrachunkowa w Kielcach pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego w sprawie Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2024-2040, projekt uchwały budżetowej Województwa Świętokrzyskiego na 2024 rok oraz możliwość sfinansowania planowanego na 2024 rok deficytu budżetu.

Program ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego 2030

Członkowie Komisji pozytywnie zaopiniowali projekt uchwały w sprawie przyjęcia „Programu ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego 2030”.Opracowanie Programu, stanowi realizację obowiązku ustawowego, nałożonego na zarząd województwa przez art. 17 ust. 1 ustawy POŚ. Zgodnie z zapisami art. 17 i 18 ww. ustawy Program, po zaopiniowaniu przez ministra właściwego ds. klimatu jest uchwalany przez sejmik województwa. Głównym celem Programu jest dążenie do osiągnięcia w regionie nisko i zeroemisyjnej gospodarki, ograniczającej zużycie zasobów naturalnych oraz odpornej na zmiany klimatu. Dokument jest zgodny z dokumentami strategicznymi na poziomie wojewódzkim oraz krajowym.

Istotnym elementem Programu jest ocena stanu środowiska, uwzględniająca m.in. wskaźniki ilościowe i jakościowe, charakteryzujące najważniejsze obszary interwencji w latach 2018-2020, czyli: zasoby przyrodnicze, zasoby wodne, gospodarkę wodno-ściekową, powietrze atmosferyczne, odnawialne źródła energii, hałas, promieniowanie elektromagnetyczne, gospodarkę odpadami, zasoby surowców mineralnych, lasy, gleby, rolnictwo, nadzwyczajne zagrożenia środowiska (poważne awarie), zjawiska ekstremalne (powodzie i podtopienia, susze, wiatry huraganowe, deszcze nawalne i gradobicie, inne zagrożenia).

Dodatkowo, na podstawie stanu aktualnego, w Programie dokonano klasyfikacji i hierarchizacji najważniejszych problemów środowiskowych.

Do głównych problemów środowiskowych należy zaliczyć: nieodpowiednią jakość powietrza, niewystarczający stopień zbierania i należytego oczyszczania ścieków komunalnych, dużą wrażliwość regionu na zjawiska ekstremalne, takie jak: susze, powodzie oraz podtopienia, czy nieuporządkowanie gospodarki odpadami, brak wymaganych prawem planów ochrony bądź zadań ochronnych dla obszarów chronionych, występujące zakwaszenie gleb oraz ponadnormatywny poziom hałasu na terenach miejskich.

Na podstawie rocznej oceny jakości powietrza w województwie świętokrzyskim w 2020 r., wykonanej przez GIOŚ w Kielcach, stwierdzono przekroczenia poziomu docelowego benzo(a)pirenu oraz poziomu celu długoterminowego ozonu. Normy pyłu zawieszonego PM10, PM2,5 zostały dotrzymane. Przyczyną wystąpienia przekroczeń norm jakości powietrza jest głównie tzw. niska emisja pochodząca z indywidualnego ogrzewania budynków. W zakresie gospodarki wodno-ściekowej obserwuje się występowanie znacznej ilości terenów nieskanalizowanych, a odprowadzanie nieoczyszczonych ścieków do środowiska gruntowo-wodnego stanowi poważny problem. Na terenie województwa zagrożeniem dla gleb są: nawozy azotowe oraz zanieczyszczenia spowodowane rozwojem przemysłu i sieci komunikacyjnej, intensywna urbanizacja, a także zaniechanie prowadzenia rolniczej działalności. Znaczącym problemem są przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu. Wiąże się to w dużej mierze z trasami głównych dróg komunikacyjnych przez tereny zarówno miejskie, jak i wiejskie.

Uwzględniając stan środowiska, główne problemy środowiskowe, obowiązujące i planowane zmiany przepisów prawa polskiego i wspólnotowego, programy i strategie rządowe, regionalne i lokalne koncepcje oraz dokumenty planistyczne, określono w Programie cele strategiczne do roku 2030. W Programie opracowano kierunki działań służące realizacji założonych celów do roku 2030 wraz ze wskazaniem terminów, jednostek realizujących dane działanie, prognozowanych kosztów danego przedsięwzięcia oraz źródeł ich finansowania.

Podczas czwartkowego posiedzenia Komisja Rolnictwa i Ochrony Środowiska przyjęła ponadto plan pracy Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska na I półrocze 2024 roku.