Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Renata Janik oraz Prezydent Regionu Iași Costel Alexe uroczyście podpisali dziś umowę o współpracy, która otwiera zupełnie nowy rozdział w relacjach obu regionów. W wydarzeniu uczestniczyli  członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego Anita Koniusz i wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Mieczysław Gębski.

Jak zauważyła marszałek Renata Janik dzisiejsza uroczystość podpisania umowy o współpracy między Województwem Świętokrzyskim a Okręgiem Iași jest wydarzeniem o szczególnym znaczeniu.

– Dokument, który dziś podpisujemy, wyznacza klarowne ramy naszej współpracy. Pragniemy je wypełnić działaniami w obszarach kluczowych: nowoczesnej gospodarki, innowacji, edukacji, wymiany doświadczeń, a także promocji kultury i turystyki. Jestem przekonana, że dzięki wspólnemu zaangażowaniu zrealizujemy wspólne projekty, które przyniosą trwałe korzyści naszym społecznościom – podkreśliła marszałek Renata Janik.

Porozumienie jest efektem oficjalnych kontaktów nawiązanych w 2024 roku dzięki współpracy Ambasady Rumunii w Warszawie oraz rekomendacji Ambasadora RP w Bukareszcie. Od tamtego czasu oba regiony konsekwentnie budowały fundamenty partnerstwa, którego celem jest rozwój w obszarach gospodarki, edukacji, kultury, turystyki oraz wspólnych projektów finansowanych z programów Unii Europejskiej. Szczególny potencjał tkwi w zapleczu akademickim Świętokrzyskiego i Iași.

W latach 2021–2023 zrealizowano już wspólny projekt Erasmus+ rozwijający kompetencje finansowe studentów i przedsiębiorców, którego efektem jest innowacyjny symulator zarządzania finansami. Teraz – dzięki nowej umowie – możliwe staje się tworzenie wspólnych kierunków studiów, inicjatyw badawczych i wymian akademickich. Region Iași jest jednym z najszybciej rozwijających się ośrodków w Rumunii, zwłaszcza w sektorach IT, farmacji i usług nowoczesnych.

Dla województwa świętokrzyskiego współpraca z tak prężnym partnerem otwiera drogę do nowych możliwości innowacyjnych i biznesowych, a także wymiany doświadczeń w zakresie rozwoju regionalnego. Nie brakuje też przestrzeni dla kultury i turystyki. Oba regiony posiadają bogate dziedzictwo i dynamiczne środowiska twórcze, co stwarza naturalne warunki do organizacji wspólnych wydarzeń, projektów edukacyjnych i promocji na arenie międzynarodowej. Po oficjalnym podpisaniu umowy odbyło się spotkanie robocze z udziałem m.in. Prezydenta Costela Alexe, Członek Zarządu Anity Koniusz oraz przedstawicieli kluczowych departamentów.

W rozmowach uczestniczyli także: dyrektor Departamentu Rolnictwa i Obszarów Wiejskich Piotr Berentowicz, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Joanna Rudawska,  zastępca dyrektora Departamentu Kultury, Edukacji i Sportu  Marcin Perz oraz Koordynator Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Województwie Świętokrzyskim Kamil Kołbuc.

Podczas spotkania omówiono konkretne plany i pierwsze projekty, które mogą ruszyć w najbliższym czasie. Dzisiejsze partnerstwo to przemyślany krok i sygnał, że Świętokrzyskie konsekwentnie wzmacnia swoją pozycję w międzynarodowej sieci współpracy regionalnej. To umowa, która ma przynieść realne korzyści mieszkańcom – i która dopiero otwiera serię wspólnych działań.

Polska i Rumunia – ponad 500 lat wspólnej historii- rys historyczny.

Relacje polsko-rumuńskie mają niezwykle głębokie korzenie. Już w czasach I Rzeczypospolitej pojawiały się pierwsze polityczne i wojskowe więzi – wśród nich postać Stefana Batorego, księcia Siedmiogrodu, a także tzw. wyprawy mołdawskie. W 1686 roku, niedługo po zwycięstwie wiedeńskim, król Jan III Sobieski wyzwolił spod tureckiej okupacji Jassy, tworząc kolejny symboliczny punkt wspólny obu narodów. W okresie międzywojennym Polska i Rumunia były nie tylko sąsiadami, ale przede wszystkim sojusznikami.

Zawarte w 1921 roku porozumienia wojskowe i dyplomatyczne stały się fundamentem bliskiej współpracy, a liczne wizyty Józefa Piłsudskiego czy zaangażowanie króla Karola II w życie polskich formacji wojskowych wzmacniały wzajemne zaufanie. Rumunia odegrała też kluczową rolę we wrześniu 1939 roku, przyjmując około 100 tysięcy polskich uchodźców. Podczas II wojny światowej więzi te nie zniknęły — Polacy prowadzili na terenie Rumunii działalność konspiracyjną i organizowali pomoc dla ewakuowanych rodaków.

W 2025 roku oba kraje łączy również wspólna pamięć o 80. rocznicy zakończenia wojny. Współcześnie Polska i Rumunia pozostają blisko współpracującymi sojusznikami w NATO. Polscy żołnierze pełnią służbę w Rumunii w ramach natowskiej Wielonarodowej Brygady Południe-Wschód, a rumuński kontyngent wzmacnia wschodnią flankę Sojuszu w Polsce. Ważnym punktem tej współpracy jest także jedyne w kraju Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach, szkolące żołnierzy NATO i ONZ.

W wymiarze gospodarczym relacje są równie intensywne – wartość wymiany handlowej przekroczyła 11 mld euro w 2024 roku. Zacieśnia się również współpraca dyplomatyczna i kulturalna: od 2018 roku działają polsko-rumuńskie konsultacje międzyrządowe, a 3 marca obchodzony jest Dzień Solidarności Polsko-Rumuńskiej. Trwa także Sezon Kulturalny Rumunia–Polska 2024/2025, podkreślający bogactwo wspólnych tradycji i bliskość obu społeczeństw.