Miliony złotych na tereny wiejskie
W sumie 6 milionów złotych w ciągu ostatnich 4 lat trafiło na tereny wiejskie w ramach realizowanego przez samorząd województwa „Świętokrzyskiego Programu Odnowy Wsi”. W założeniach miał on być łącznikiem między funduszami unijnymi z lat 2004 – 2006 a nowo uruchamianym Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich. Okazał się strzałem w dziesiątkę. W ciągu czterech lat na wsiach powstały tereny rekreacyjne, place zabaw, wyremontowane zostały świetlice wiejskie, a zespoły ludowe wzbogaciły się w nowe stroje. Teraz dużo większe fundusze trafiają na świętokrzyską wieś z funduszy unijnych, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Przez poprzednie trzy lata realizowany był „Świętokrzyski program odnowy wsi”, w ramach którego do gmin, poprzez organizacje pozarządowe działające na terenach wiejskich trafiło w sumie 4,5 mln zł. W tym roku zmieniła się formuła programu – o dofinansowanie bezpośrednio starały się gminy. Mogły się ubiegać o maksymalnie 20 tysięcy złotych dotacji na różnego typu przedsięwzięcia o charakterze społeczno – kulturalno – sportowym, służące społeczności lokalnej. Na realizację „Odnowy Wsi Świętokrzyskiej 2010” w budżecie województwa zarezerwowane zostało 1,5 mln zł. Do Urzędu Marszałkowskiego wpłynęło 115 wniosków o dofinansowanie. Nie wszystkie spełniały wymogi formalne oraz założenia konkursu. Ostatecznie dofinansowanie otrzyma 91 projektów z 64 gmin.
Gminy ubiegały się o pieniądze m.in. na tworzenie i doposażenie świetlic wiejskich, tworzenie placów zabaw i terenów rekreacyjnych czy zakup instrumentów i strojów dla zespołów folklorystycznych. Wśród wniosków, które w tym roku otrzymały dotacje z Urzędu Marszałkowskiego są m.in.: zgłoszony przez gminę Bodzentyn projekt wyposażenia placu zabaw w Świętej Katarzynie, który otrzymał 15 tys. zł dotacji, projekt gminy Daleszyce – stworzenie świetlicy wiejskiej w Widełkach (również 15 tys. zł dotacji) czy zgłoszony przez gminę Krasocin pomysł wyposażenia Gminnej Sali Tradycji w Krasocinie (11 tys. zł). Z kolei gmina Morawica otrzymała 17 tys. zł na doposażenie w stroje zespołów folklorystycznych, które promują rodzimą twórczość ludową, a gmina Zagnańsk 12 tys. zł na renowację zabytkowej kapliczki św. Jana Nepomucena w miejscowości Samsonów – Ciągłe.
Duży program, duże pieniądze
Sześć milionów złotych to duże pieniądze, ale znacznie większe już zaczęły trafiać na tereny wiejskie naszego regionu w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. To program finansowany z Unii Europejskiej i budżetu państwa. Do 2013 roku Świętokrzyskie ma w tym programie do dyspozycji ponad 527 milionów złotych! Te pieniądze już są inwestowane w świętokrzyskich wsiach. Są przeznaczone na sfinansowanie prac związanych z melioracją, scalaniem gruntów, inwestycjami wodno – kanalizacyjnymi ( w ramach działania „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej”), projektami związanymi z odnową i rozwojem wsi, wdrażaniem lokalnych strategii rozwoju oraz funkcjonowaniem lokalnych grup działania.
Najwięcej, bo ponad 207,5 mln złotych przeznaczone jest na działania związane z podstawowymi usługami dla gospodarki i ludności wiejskiej, a praktyce oznacza m.in. budowę wodociągów i kanalizacji na wsiach. Prawie 131 mln zł w ramach PROW przeznaczonych jest na działania związane z wdrażaniem lokalnych strategii rozwoju, projektów współpracy oraz funkcjonowania lokalnych grup działania.
Faktyczna realizacja Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich ruszyła pod koniec 2008 roku. Od listopada 2008 do lipca 2010 Zarząd Województwa ogłosił nabory do wszystkich działań PROW, realizowanych z poziomu samorządu województwa. Efektem tego są 342 zawarte umowy oraz 5 decyzji o dofinansowaniu planowanych działań na w sumie ok. 248 mln złotych. Kwota ta stanowi prawie połowę wszystkich pieniędzy, które województwo świętokrzyskie ma do dyspozycji w ramach PROW do 2013 roku.
Najwięcej zawartych umów, aż 93, dotyczyło działań z zakresu podstawowych usług dla gospodarki i ludności wiejskiej. Na realizację zaplanowanych w ich ramach przedsięwzięć gminy dostaną około 161 milionów złotych. Aż 106 umów dotyczyło działania „Odnowa i rozwój wsi”. Na te lokalne przedsięwzięcia poprawiające jakość życia mieszkańców wsi pójdzie ok. 40 mln zł.
Odnowa wsi idzie pełną parą
Niebawem kwota ta powiększy się o ponad 38 milionów złotych. W listopadzie Zarząd Województwa zatwierdził listę rankingową projektów w ramach drugiego już naboru do działania „Odnowa i rozwój wsi” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Do drugiego w tym działaniu naboru prowadzonego przez Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego samorządy, instytucje kultury i parafie zgłosiły w sumie 120 projektów związanych z odnową wsi. Cztery zostały wycofane ( samorządy nie zdążyły uzyskać pozwolenia na budowę) i ostatecznie na liście rankingowej znalazło się 116 projektów – 108 wniosków z gmin, 5 z parafii i 3 zgłoszone przez instytucje kultury. Zarząd Województwa miał komfortową sytuację przy zatwierdzaniu listy rankingowej, ponieważ pula zarezerwowanych pieniędzy pozwala na dofinansowanie na poziomie 75 procent wszystkich zgłoszonych przedsięwzięć. Umowy zostaną podpisane w najbliższym czasie, a do zainteresowanych trafi w sumie 38 mln 409 tys. złotych.
Pieniądze otrzymają m.in. gmina Bliżyn na zagospodarowanie terenu rekreacyjnego w Sołtykowie, gdzie powstaną place zabaw, boiska sportowe i miejsce do grillowania, gmina Chmielnik na zagospodarowanie terenu rekreacyjno – sportowego przy ulicy Kwiatowej w Chmielniku oraz budowę placów zabaw w Przededworzu i w Śladkowie Dużym. Po pół miliona dostaną gminy: Mirzec na budowę kompleksowej strefy rekreacyjno – sportowej w Tychowie Nowym, gmina Wąchock na budowę boiska sportowego przy Szkole Podstawowej w Parszowie i Skarżysko – Kościelne na stworzenie placu rekreacyjnego przy Szkole Podstawowej w Lipowym Polu.
Ale małe projekty z odnowy wsi będą też realizowane przez lokalne grupy działania, trafi do nich ponad 16 mln złotych.
Działania Lokalnych Grup Działania
Kto w połowie sierpnia odwiedził Pacanów, zobaczył prawdziwe miasto kwiatów. Nie tylko ze względu na przydomowe ogródki, ale także niezwykle bogato ukwiecone domy, sklepy, parkany, skwery itd. Miasteczko dosłownie tonęło w kwiatach, a odwiedzający Europejskie Centrum Bajki turyści głośnio komentowali tę „kwiatową odsłonę” Pacanowa. Ten nowy wizerunek był efektem prac Lokalnej Grupy Działania „Stowarzyszenie G5”, która wspólnie z samorządem przygotowała gminne dożynki połączone ze świętem Pacanowa.
W całym województwie powstało 19 lokalnych grup działania. Wszystkie przygotowały, a teraz już realizują lokalne strategie rozwoju, włączając się, a jeszcze częściej inicjując na terenie swojego działania różnego typu przedsięwzięcia. Pieniądze na swoje inicjatywy otrzymują właśnie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi”. Ostatnio fundusze trafiły m.in. do Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – U ŹRÓDEŁ, Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania „Dorzecze Bobrzy”, Lokalnej Grupy Działania „Krzemienny Krąg” i Nadwiślańskiej Grupy Działania „E.O.CENOMA”. Pomoc finansową otrzymało w sumie 17 projektów związanych z odnową wsi. A co będzie efektem tych projektów? Między innymi wyposażenie świetlicy wiejskiej przy Zabytkowym Zakładzie Hutniczym w Maleńcu (gmina Ruda Maleniecka), place zabaw dla dzieci w miejscowościach Kozów i Przyłogi oraz nowe urządzenia na placu zabaw w Smykowie (gmina Smyków), boisko w Proćwiniu, wyremontowane świetlice wiejskie w Modliszewicach, Nowym Kazanowie, Wąsoszu w gminie Końskie czy też Centrum Integracji Wiejskiej w Plechowie, w gminie Kazimierza Wielka.
Świętokrzyska Akademia Sportu
Oprócz dużych działań adresowanych do mieszkańców terenów wiejskich Zarząd Województwa Świętokrzyskiego pamięta też o może mniejszych, ale również ważnych sprawach. Jedna z nich jest wsparcie sportu dzieci i młodzieży. Jest to od dwóch lat realizowane poprzez program Samorząd Województwa „Świętokrzyska Akademia Sportu na Obszarach Wiejskich”.
Podstawowym założeniem programu jest wspieranie zadań z zakresu kultury fizycznej i sportu z ukierunkowaniem na młode osoby mieszkające na obszarach wiejskich. A celem strategicznym – rozwój sportu i kultury fizycznej na szeroko rozumianych obszarach wiejskich. Jest to realizowane poprzez wspieranie inicjatyw społecznych, takich jak organizacja imprez masowych, organizacja zawodów sportowych i innych przedsięwzięć służących upowszechnianiu sportu i kultury fizycznej oraz zachęcających do uczestnictwa w różnych formach aktywności ruchowej.
„Program – Świętokrzyska Akademia Sportu na Obszarach Wiejskich” ma charakter konkursu. Uczestniczą w nich stowarzyszenia i organizacje kultury fizycznej, które prowadzą zajęcia sportowe z dziećmi i młodzieżą. Na realizację swoich pomysłów otrzymują z Urzędu Marszałkowskiego dotację w wysokości do 10 tysięcy złotych.
Kolejny rok w którym realizowana jest Świętokrzyska Akademia Sportu pokazał, że imprezy sportowe dofinansowywane z Urzędu Marszałkowskiego cieszą się ogromnym zainteresowaniem mieszkańców i integrują lokalne społeczności.