„Dialog to budowanie wzajemności”
14 września uroczyście otworzy swoje podwoje Muzeum Dialogu Kultur, nowy oddział Muzeum Narodowego w Kielcach. Zakończony zostanie także projekt pn. Modernizacja oraz wyposażenie Kamienicy pod Trzema Herbami przy ul. Rynek3 w Kielcach, współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego, oraz ze środków samorządu Województwa Świętokrzyskiego i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Marszałek Adam Jarubas objął patronat nad uroczystościami otwarcia Muzeum Dialogu Kultur. Rozmowa z Robertem Kotowskim, dyrektorem Muzeum Narodowego w Kielcach.
Zdaniem Sekretarza Województwa Bernarda Antosa kieleckie muzeum powstaje w czasie, gdy budowanie dialogu i zrozumienia wydaje się nieodzowne.
– Z jednej strony mamy już globalną wioskę i nadzwyczaj prosty, dostępny sposób komunikowania, a z drugiej – duże niezrozumienie drugiego człowieka, nasilające się głosy nacjonalistyczne, agresję. Do tego stopnia, że mogła się wydarzyć ubiegłoroczna tragedia na wyspie Utoya. Okazuje się że nie jesteśmy mądrzejsi od tych, którzy żyli przed nami, nie stworzyliśmy świata bezpiecznego, wolnego od wojen i nienawiści. Ponieważ jednak wkoło widzę wiele osób pełnych dobrej woli, empatii, otwartych na innych, uważam że dialog jest możliwy – powiedział Bernard Antos.
Rozmowa z Robertem Kotowskim, dyrektorem Muzeum Narodowego w Kielcach
Marzena Sobala: – Skąd wziął się pomysł otwarcia takiego właśnie muzeum?
Robert Kotowski: – Myślałem o tym od dawna. Forsowałem ten pomysł od początku mojego urzędowania. Idea budowy mostów, dialogów między kulturami, zwaśnionymi narodami ma ogromne znaczenie. Potrzebna jest wymiana doświadczeń, poznanie swojego miejsca w przynależności narodowej, aby móc się lepiej zrozumieć nawzajem. W naszym regionie współistniały różne narodowości i kultury. Były incydenty i tragedie, które oddaliły nas od siebie, jak ta z 1946 roku z obywatelami narodowości żydowskiej.
Marzena Sobala: – Czy to oznacza, że znowu powracać będziemy do pogromu? Wiele jako społeczność kielecka zrobiliśmy już, aby nie postrzegano nas ciągle przez pryzmat tamtego tragicznego wydarzenia…
Robert Kotowski: – Ta tragedia wydarzyła się u nas i nic tego nie zmieni. Ale nie oznacza to, że Muzeum Dialogu Kultur nawiązywać będzie tylko do tamtych wydarzeń, czy ograniczać się do relacji ze społecznością żydowską. Żadna kultura nie zdominuje naszych działań.
Marzena Sobala: – Podkreśla Pan, że nowe muzeum będzie także edukować, że to jego bardzo ważna funkcja.
Robert Kotowski: – Przekonałem się rozwijając moje zamiłowania badawcze żydowską kulturą, że nie wystarczy pokazanie eksponatu, obiektu. Trzeba znaleźć sposób na pokazanie, dlaczego to takie ważne, umieścić w szerszym kontekście . Dlatego będziemy w naszym muzeum mówić o zjawiskach globalnych, pokazywać że istotą kultury, tak że w pozostałych dziedzinach życia jest dialog, przenikanie się tradycji i stylów. Chcemy, aby rozumiano, że na żadną kulturę nie można patrzeć z góry, aby akceptowano odmienność. Chcemy wziąć udział w wychowywaniu świadomego odbiorcy sztuki.
Marzena Sobala: – W jaki sposób pokazywany będzie dialog, czy też jego brak?
Robert Kotowski: – Wybierając konkretne sytuacje, pokażemy do czego prowadzi brak dialogu. Będą dwie wystawy; stała i czasowa. Wykorzystamy Archiwum Historii Mówionej, czyli nagrania wspomnień mieszkańców Kielc i okolic. Mówić będziemy głównie o przeszłości, bo nie chcemy zabrnąć w ślepy zaułek aktualnych konfliktów, ale najważniejsze że będziemy prowadzić ciągły dialog z widzem, na którego czekamy, któremu chcemy coś przekazać, którego chcemy edukować.
Marzena Sobala: – Prowadzić będą także Państwo tradycyjne warsztaty?
Robert Kotowski: – Jak najbardziej. Będą warsztaty, lekcje muzealne, specjalnie opracowane programy dla grup. Cieszę się że w tak krótkim czasie udało nam się to wszystko zorganizować. Nastąpił pozytywny zbieg okoliczności. Z jednej strony bardzo dobra współpraca z Urzędem Marszałkowskim, z drugiej nasz dobry projekt, który pozwolił nam na sięgnięcie po unijne pieniądze. Ideę tworzenia Muzeum Dialogu Kultur, szybko podzielił z nami marszałek Adam Jarubas, a także sekretarz Bernard Antos. Mam nadzieję, że podzielą ją także Państwo, na których czekamy od 15 września. Jak powiedział ks. Józef Tischner “Dialog to budowanie wzajemności”.