
Wystawa „Pomniki historyczne Kresów Napoleona Ordy”
20 września, Oblęgorek
Muzeum Narodowe w Kielcach zaprasza na otwarcie wystawy pt. „Pomniki historyczne Kresów Napoleona Ordy”. Spotkanie uświetnią swoim występem uczniowie Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. im. Ludomira Różyckiego w Kielcach. Wernisaż wystawy rozpocznie się o godz. 17.00 w Pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku.
Wystawa „Pomniki historyczne Kresów Napoleona Ordy” przybliża tematykę Kresów Wschodnich, do rozpowszechnienia której w dziewiętnastym wieku, poza Henrykiem Sienkiewiczem, przyczynił się również Napoleon Orda poprzez stworzenie monumentalnego wydawnictwa Albumu Widoków Historycznych Polski. Malarz w trakcie trwających kilkanaście lat podróży utrwalił ołówkiem i pędzlem zabytki architektury rozrzucone na rozległych Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej, od Połągi nad Bałtykiem, po Żwaniec nad granicznym Dniestrem. Na wystawie zostaną zaprezentowane obrazy Napoleona Ordy pochodzące ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie oraz litografie Maksymiliana Fajansa wykonane według rysunków Ordy ze zbiorów własnych. Wśród prezentowanych widoków pojawią między innymi miejsca, w których rozgrywała się akcja Trylogii Henryka Sienkiewicza np. Kiejdany – Radziwiłłów, opisane w Potopie czy twierdza w Kamieńcu Podolskim, której obronę przed Turkami uwiecznił pisarz w Panu Wołodyjowskim.
Album Widoków Historycznych Polski składał się z 260 litografii, wydanych w ośmiu seriach w warszawskim zakładzie Maksymiliana Fajansa w latach 1873 -1883. Do jego nabycia zachęcał swoich czytelników sam Sienkiewicz w jednym z tekstów „Mieszanin literacko-artystycznych” zamieszczonym na łamach dwutygodnika Niwa. Album miał służyć popularyzacji rodzimej historii, w podpisach towarzyszących widokom można było znaleźć najważniejsze fakty z przeszłości każdej miejscowości. Niekiedy informacje przytoczone przez Napoleona Ordę miały charakter legendarny, tak jak w przypadku Dniepru, po którym miał podróżować jeden z bohaterów mitologii greckiej Jazon, udający się nad Bałtyk po bursztyn. W kręgu zainteresowań autora znalazły się przede wszystkim: zamki, pałace i dwory związane z zasłużonymi dla kraju rodami szlacheckimi. Taką rolę odgrywał zamek w Olesku w którym urodził się król Jana Sobieski, Podhorce należące do Koniecpolskich, czy Nieśwież – miasto Radziwiłłów. Na tle wielkich rezydencji, reprezentujących bogactwo dorobku architektonicznego skromnie wygląda miejsce urodzin Adama Mickiewicza w Zaosiu koło Nowogródka, drewniany dworek kryty słomą, nieznacznie różniący się od zwykłej chaty. W trakcie swoich podróży po Kresach Orda zwracał nie tylko uwagę na historyczne budowle, ale też na ich otoczenie, tworząc w niektórych przypadkach szersze ujęcia krajobrazowe.