O budżetach świętokrzyskich samorządów
Na stronie internetowej Urzędu Statystycznego w Kielcach dostępna jest już publikacja zatytułowana „Budżety jednostek samorządu terytorialnego w województwie świętokrzyskim w 2010 r.” Wydawnictwo prezentuje podstawowe informacje o dochodach i wydatkach jednostek samorządu terytorialnego regionu świętokrzyskiego.
Dochody i wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego uchwalane są przez właściwe rady na okres roku kalendarzowego, w terminach i na zasadach określonych w ustawach o samorządzie terytorialnym. Dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego województwa świętokrzyskiego,
na które składają się dochody województwa, powiatów, miasta na prawach powiatu oraz gmin wyniosły w 2010 r. 5621,2 mln zł wobec 5203,2 mln zł w 2009 r. (wzrost o 8,0%).
Największy udział w dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz stosunkowo szybkie tempo wzrostu tych dochodów miały gminy, tj. 56,6% (o 18,9% więcej w stosunku do 2009 r.). Na drugim miejscu uplasowały się powiaty z udziałem 17,8% (wzrost o 6,9%) a na trzecim miasto na prawach powiatu Kielce z wkładem 16,3% ogółu dochodów (w skali roku zmalały one o 13,8%). Dochody województwa stanowiły 9,3% ogółu dochodów jednostek samorządu terytorialnego i zmniejszyły się o 33,6% w stosunku do roku poprzedniego.
Głównym źródłem wpływów do budżetów jednostek samorządu terytorialnego były dochody własne, które stanowiły 35,5% ogółu dochodów (w 2009 r. – 35,8%). Udział dochodów własnych był zróżnicowany w poszczególnych gminach i wahał się od 6,7% w Łubnicach do 73,8% w Sitkówce Nowinach. W budżecie Kielc dochody własne stanowiły 53,3% ogółu. Wśród pozostałych powiatów najniższy poziom tego wskaźnika odnotowano w powiecie kazimierskim 14,5% a najwyższy w powiecie kieleckim 35,0%. W budżecie województwa udział ten wynosił natomiast 26,4%. Pozostałą część wpływów do budżetów tj. 64,5% zapewniały: subwencje ogólne, dotacje celowe i pozostałe dotacje.
W 2010 r. w naszym województwie na jednego mieszkańca przypadało średnio 4432 zł dochodów (o 8,3% więcej niż w roku poprzednim). Powiaty uzyskały dochód na jednego mieszkańca w wysokości 943 zł (w 2009 r. – 880 zł), gminy 2988 zł (2508 zł w roku poprzednim), miasto Kielce 4491 zł (o 553 zł więcej niż w roku ubiegłym). Najwyższy dochód na jednego mieszkańca odnotowano w gminie Łubnice – 8341 zł, natomiast najniższy w gminie Opatów – 2043 zł. Spośród 13 powiatów najwyższy poziom tego wskaźnika osiągnęły powiaty: buski – 1213 zł oraz skarżyski – 1179 zł, najniższy zaś powiat kielecki – 650 zł.
W 2010 r. w świętokrzyskim wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego wyniosły 6264,1 mln zł wobec 5528,5 mln zł w 2009 r. (wzrost o 13,3%). Najwięcej z budżetu wydały gminy 3644,2 mln zł, następnie powiaty 1076,0 mln zł, miasto na prawach powiatu 982,9 mln zł a województwo 560,9 mln zł.
Na jednego mieszkańca naszego województwa przypadło średnio 4939 zł wydatków budżetowych (o 13,6% więcej niż w roku poprzednim). W Kielcach było to 4808 zł (wzrost o 10,8% w skali roku), a w gminach 3426 zł (wzrost o 25,2%). Najwięcej wydatków w przeliczeniu na jednego mieszkańca poniosły gminy: Sandomierz – 7654 zł oraz Dwikozy – 7520 zł, najmniejsze zaś kwoty wydatkowały gminy: Opatów – 2299 zł i Brody – 2304 zł.
W strukturze wydatków główne miejsce zajmują wydatki bieżące, które w 2010 r. stanowiły 71,6% wydatków ogółem, zaś udział wydatków majątkowych wyniósł 28,4%. W wydatkach bieżących największą pozycję stanowiły wynagrodzenia, duże znaczenie miały również świadczenia na rzecz osób fizycznych.
Najwięcej środków na inwestycje przeznaczono w budżecie województwa – 41,9%. W budżetach powiatów stanowiły one 24,5% wydatków, w gminach – 28,2%, a w mieście na prawach powiatu – 21,2%. Spośród powiatów najwięcej na inwestycje przeznaczono w powiecie staszowskim – 48,0% ogółu wydatków oraz w powiecie kieleckim – 35,0%. Najniższy poziom tego wskaźnika odnotowano w powiecie koneckim – 5,5% wydatków. W gminach udział wydatków na inwestycje był zróżnicowany i kształtował się od 59,4% w Strawczynie do 1,2% w Słupi Koneckiej.
Biorąc pod uwagę strukturę działową zrealizowanych wydatków budżetów jednostek samorządu terytorialnego w 2010 r. poważnym obciążeniem były wydatki na oświatę i wychowanie, które stanowiły 26,7% ogółu wydatkowanych środków. Na pomoc społeczną i pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej samorządy przeznaczyły 17,7%. Dalsze 16,4% ogółu wydatkowanych środków budżetowych przeznaczono na transport i łączność. Wydatki na administrację publiczną stanowiły 8,4% ogółu wydatków, na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska 6,4%.
Łącznie jednostki samorządu terytorialnego województwa świętokrzyskiego zamknęły 2010 r. deficytem budżetowym w wysokości 642,9 mln zł. Największy udział w generowaniu ujemnego wyniku ogółem miały gminy, których zadłużenie wyniosło 465,1 mln zł. Deficyt w budżecie województwa opiewał na kwotę 40,1 mln zł, w budżetach powiatów 73,0 mln zł natomiast w mieście Kielce 64,7 mln zł.