11 marca obchodzimy Dzień Sołtysa. To wyjątkowy urzędnik, bo bez wyznaczonych stałych godzin pracy i bez biurka, za to najbliżej ludzkich spraw. W Świętokrzyskiem jest ich ponad 2 tysiące. To osoby zaangażowane w sprawy społeczności lokalnej, niekwestionowani liderzy naszych “małych Ojczyzn”, dzięki którym wieś zmienia swoje oblicze. Z okazji święta, sołtysom  składamy życzenia zdrowia, wszelkiej pomyślności, sukcesów w działalności sołeckiej i uznania społecznego.

W ostatnich latach Dzień Sołtysa staje się coraz popularniejszy w gminach. Święto ma na celu okazanie wdzięczności i szacunku sołtysom za ich pracę i zaangażowanie oraz zwrócenie uwagi społeczeństwa na rolę sołtysa w polskiej wsi.

Sołtys to w średniowieczu osoba postawiona przez feudalnego pana na czele wsi lokowanej na prawie niemieckim. W średniowiecznym systemie prawnym to także wiejski sędzia oraz zasadźca (osadnik). Sołtysem mógł być szlachcic, mieszczanin lub chłop. Do praw sołtysa należało wówczas m.in. zbieranie czynszu, przewodniczenie ławie wiejskiej, parytcypacja w dochodach feudała (1/6 czynszów i 1/3 kar sądowych). Sołtys miał obowiązek konnej służby wojskowej.

Pozycja społeczna i ekonomiczna sołtysów była stosunkowo mocna, mogli oni nawet konkurować ze średnio zamożną szlachtą. Z biegiem czasu od wieku XV do XVII sołtysi stali się nadzorcami pańszczyźnianymi i pomocnikami właścicieli wsi. W Polsce rozbiorowej i w okresie międzywojennym sołtys stał na czele najniższej jednostki podziału administracyjnego – gromady. W latach 1954-1972 sołtys był pośrednikiem między mieszkańcami wsi a gromadzką radą narodową, po 1973 między mieszkańcami a gminną radą narodową oraz naczelnikiem gminy.

Od 1990 roku sołtys jest organemwykonawczym jednostki pomocniczej gminy wiejskiej lub miejsko-wiejskiej – sołectwa. Organem uchwałodawczym jest zebranie mieszkańców wsi, które też w bezpośrednich wyborach wybiera sołtysa i radę sołecką wspierającą sołtysa. Sołtys reprezentuje sołectwo na zewnątrz, zwołuje i organizuje zebranie wiejskie, realizuje uchwały rady gminy dotyczące sołectwa, a także umożliwia zapoznanie się z uchwałami rady jak najszerszemu kręgowi mieszkańców sołectwa, w zakresie ustalonym przez radę gminy dokonuje poboru podatków rolnego i leśnego, uczestniczy w sesjach rady gminy.

Źródło: Wikipedia