Zgodnie z ustawą o odpadach, do zadań gminy należy zapewnienie warunków do selektywnego zbierania śmieci, w tym także Zużytego Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego (ZSEE) czyli tzw. elektrośmieci. Tymczasem, według raportu NIK zaledwie w 40 proc. kontrolowanych gmin zapewniono ludziom możliwość segregacji śmieci. W efekcie – zgodnie z danymi Ministerstwa Środowiska – w 2008 r. tylko 6,8 % odpadów zostało zebranych selektywnie!

Co dzieje się z resztą?
W najlepszym razie odpady trafiają na legalne śmietniki, a w najgorszym – na dzikie wysypiska. Z kolei stare sprzęty RTV i AGD najczęściej zalegają w zabudowaniach. Skutek jest taki, że śmieci nie trafiają do recyklingu, tylko zanieczyszczają środowisko, a szkodliwe substancje przedostają się do wody i gleby. Dodatkowo Polsce naliczane są kary ze strony Unii Europejskiej, ponieważ nie realizujemy obowiązków dotyczących  gospodarki odpadami.

Są jednak gminy, które wypełniają obowiązki w zakresie selektywnej zbiórki elektrośmieci.

Jak to robią?
Gminy czy też zakłady komunalne mają różne możliwości – mówi Stanisław Wyrozumski, specjalista z MB Recycling, współpracujący z gminami – Najbardziej skuteczne formy zbierania elektrośmieci to prowadzenie np. Autoryzowanych Punktów Zbiorki czy też organizowanie akcji zbierania (tzw. mobilne zbiórki).

Na czym polegają te formy i która jest lepsza?
Mobilna zbiórka wygląda w ten sposób, że mieszkańcy danej gminy, za pomocą mediów, plakatów czy nawet „z ambony”, informowani są o prowadzonej akcji. W ustalonym dniu mogą wystawić elektrośmieci przed swoje domy – firma recyklingowa odwiedza każdą posesję, zabiera śmieci i przekazuje do zakładu przetwarzania. Ostatnio takie akcje prowadzone były m.in. w Nowej Słupi, Michałowie, Bodzentynie, Nagłowicach.
Druga forma, czyli stałe punkty zbiórki to wyznaczone miejsca (najczęściej na terenie zakładów komunalnych, czy wysypisk śmieci), gdzie mieszkańcy mogą sami dostarczyć stare czy niesprawne sprzęty RTV i AGD. Takie punkty prowadzone są np. w Piekoszowie, Bodzentynie, Kunowie, Końskich, Busku-Zdroju, Oleśnicy, Janczycach czy we Włoszczowe.
– Najlepiej, gdy na terenie gminy realizowane są obie formy – wyjaśnia Stanisław Wyrozumski – Polacy lubią „akcyjność”, więc świetnie sprawdzają się dobrze nagłośnione mobilne zbiórki. Mówiąc obrazowo – zwykle wywozimy kilka tirów śmieci. Z kolei Autoryzowane Punkty Zbiorki pozwalają mieszkańcom w dowolnym momencie, bez czekania na akcję, pozbyć się śmieci zgodnie z prawem – dodaje Stanisław Wyrozumski.
Bez względu na to, jaka forma selektywnej zbiórki jest realizowana, najważniejszy jest efekt, czyli ochrona środowiska. Realizacja ustawowego obowiązku gminy i zapewnienie mieszkańcom możliwości oddania starego sprzętu, jest gwarancją tego, że sprzęt trafia do zakładów recyklingowych, gdzie demontuje się urządzenia i usuwa szkodliwe substancje, a same materiały są przekazywane do użytku wtórnego.

Podstawa prawna:
Art. 36 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
„Zabrania się umieszczania zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami.”
Art. 16 a. ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, do obowiązkowych zadań gminy należy:
„Zapewnianie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, aby było możliwe ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych oraz osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych”.