Spotkania członków Zespołu eksperckiego ds. polityki przestrzennej przy Konwencie Marszałków Województw RP
W dniach 22-23 maja 2014 r. w Kielcach i Sandomierzu odbyły się spotkania członków Zespołu eksperckiego ds. polityki przestrzennej przy Konwencie Marszałków Województw RP. Tym razem mieliśmy zaszczyt gościć członków Zespołu i zaproszonych gości w Stolicy województwa – Kielcach i najpiękniejszym mieście regionu – Sandomierzu.
Obrady w Kielcach odbywały się w budynku Filharmonii Świętokrzyskiej im. Oskara Kolberga. Spotkanie to kończyło przewodnictwo Województwa Świętokrzyskiego w Zespole eksperckim, gdyż od nowego półrocza „władze w Konwencie” przejmuje województwo lubelskie, co skutkuje przekazaniem przewodnictwa w pracach zespołu przedstawicielom planistów przestrzennych województwa lubelskiego. Tematem naszego spotkania w głównej mierze była organizacja i funkcjonowanie służb planistycznych w regionach.
Na spotkaniu gościliśmy Panią Kingę Stańczuk – Olejnik i Panią Agnieszkę Tomaszewską z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju oraz Marszałka Województwa Świętokrzyskiego Pana Adama Jarubasa, Dyrektora Świętokrzyskiego Biura Rozwoju Regionalnego Pana Krzysztofa Domagałę oraz Zastępcę Dyrektora Departamentu Nieruchomości, Geodezji i Planowania Przestrzennego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego Pana Jerzego Środę. Witając członków Zespołu i zaproszonych gości prowadzący obrady Zastępca Dyrektora ŚBRR, a zarazem przewodniczący Zespołu eksperckiego Pan Ryszard Nagórny rozpoczął obrady, przekazując głos Marszałkowi Województwa Świętokrzyskiego Panu Adamowi Jarubasowi, który powitał gości na Ziemi Świętokrzyskiej i podziękował za zaproszenie oraz podkreślił rolę planowania i zagospodarowania przestrzennego w procesie sterowania rozwojem województwa świętokrzyskiego.
Następnie głos zabrała Pani Kinga Stańczuk – Olejnik – Naczelnik Departamentu Polityki Przestrzennej w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju, która przedstawiła bieżące informacje na temat prowadzonych w Ministerstwie prac w zakresie polityki przestrzennej. Należy tutaj dodać, że Zespół Ekspercki ds. polityki przestrzennej przy Konwencie Marszałków RP w dwóch wcześniejszych spotkaniach (21-22 luty oraz 11 kwiecień 2014r.) uczestniczył jako jednostka doradcza w pracach ministerstwa. Sfinalizowane zostały prace nad rozporządzeniem, zawierającym m.in. katalog oznaczeń PZPW (Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa), ujednolicający nazwy (oznaczenia), jednocześnie pozostawiając dowolność technik graficznych. Przedstawicielka Ministerstwa przedstawiła proponowane zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz samorządzie województwa.
Szeroko omówione zostały zagadnienia obszarów funkcjonalnych oraz przedstawiona została propozycje wzmocnienia kadr planowania przestrzennego (prezentacja nr 1).
Następnie odbyła się krótka dyskusja dotycząca przedstawionych tematów. Z-ca Dyrektora Pomorskiego Biura Rozwoju Regionalnego Pan Jakub Pietruszewski zaakcentował kwestie precyzyjnego zapisu prawnego dla części graficznej studium oraz brak podjęcia zagadnień obszarów wiejskich w opisywanych nowelizacjach i zmianach w ustawach, a Z-ca Dyrektora Wydziału Rozwoju Regionalnego Województwa Śląskiego Pan Andrzej Baksik wskazał na potrzebę sprecyzowania kwestii obiegu dokumentacji w wersji papierowej i elektronicznej (ePuaP). Członek Komisji Kodyfikacyjnej KUB – zarazem ekspert zewnętrzny Zespołu – Pan Adam Kowalewski poruszył problem zależności między kompetencjami organów odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne a chaosem urbanistycznym oraz pytał przedstawicieli ministerstwa o sposób przełożenia proponowanego katalogu zasad planowania przestrzennego na politykę przestrzenną realizowaną przez gminy. Pan Dariusz Brzozowski z Biura Planowania Przestrzennego województwa lubelskiego zaproponował przekazywanie opracowanych studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego do organów województw.
Kolejnym tematem dyskusji były sprawy związane z obszarami transgranicznymi, gdzie przedstawiciele poszczególnych województwa podzieli się swoimi doświadczeniami oraz wskazali na konieczność aktywizacji ministerstwa w tej kwestii.
Pan Marek Bryl Dyrektor Wielkopolskiego Biura Planowania Przestrzennego podjął tematykę własności w planowaniu przestrzennym, roli GKUiA oraz absurdów w przepisach prawa. Uwagi zostały zanotowane przez przedstawicielki ministerstwa, ze wskazaniem, że będą uwzględniane w jego pracach.
Kolejnym prelegentem był Pan Jakub Pietruszewski – Z-ca Dyrektora Pomorskiego Biura Planowania Regionalnego, który przedstawił strukturę organizacyjną i zatrudnienie w jednostkach administracji publicznej szczebla wojewódzkiego odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne (prezentacja nr 2). Funkcjonują trzy modele struktur odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne:
- Biuro planowania przestrzennego w województwie jako aparat wdrożeniowo planistyczny (tj. opracowuje plan i zarazem go realizuje).
- Urząd Marszałkowski (często zlecając opracowania planu województwa na zewnątrz).
- Połączenie dwóch poprzednich, przy czym Biura Planowania odpowiedzialne są za planowanie, a Urzędy za realizację ustaleń planu.
Pan Dyrektor kompleksowo przedstawił kwestie organizacyjne, finansowe oraz kadrowe jednostek planowania w 16 województwach, a podsumowując polski system instytucjonalny planowania przestrzennego wskazał wady i zalety funkcjonujących rozwiązań (m.in. brak zinstytucjonalizowanego aparatu planistycznego na poziomie krajowym, brak monitoringu rozwoju przestrzennego na poziomie krajowym) rekomendując zmiany poprzez lepsze wykorzystanie potencjału Biur Planowania jako jednostek o charakterze eksperckim oraz zaangażowanie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju we włączenie samorządów województw w system skoordynowanych prac planistycznych na potrzeby samego ministerstwa.
Po krótkiej przerwie jako uzupełnienie i rozwinięcie problematyki służb planistycznych w województwie Pan Ryszard Nagórny Z-ca Dyrektora ŚBBR przedstawił historię planowania przestrzennego w województwie świętokrzyskim (kiedyś kieleckim).
W wystąpieniu opisano jak kolejno wprowadzane zmiany w prawie Planowania i zagospodarowania przestrzennego wpływały na rozwój służb planistycznych w województwie. Omówiono kompetencje biur, w tym aktualnego ŚBRR oraz zmiany liczebności składów kadrowych na przestrzeni lat (prezentacja nr 3).
W drugim wystąpieniu po przerwie Pan Jakub Pietruszewski z Biura Planowania Regionalnego w Gdańsku w konsultacji z Panem Feliksem Pankau (niestety nieobecnym) próbował odpowiedzieć na kilka podstawowych pytań, które mają być początkiem do szerszej dyskusji nt. organizacji wojewódzkiego planowania przestrzennego, która pozwoli m.in sformułować stanowisko Zespołu eksperckiego w kwestii służb planistycznych (w tym m.in. statusu i umocowania Urbanisty Województwa) na Konwent Marszałków Województw RP (prezentacja nr 4).
Po zakończeniu wystąpienia rozpoczęto dyskusję, w trakcie której oprócz bezpośrednich odniesień do wystąpień prelegentów, wyniknęło wiele skomplikowanych zagadnień związanych z całokształtem gospodarki przestrzennej w Polsce i budową nowego systemu planowania przestrzennego. Pan Adam Kowalewski – ekspert zewnętrzny zespołu zadeklarował opracowanie głównych tez, jak zmieniać planowanie przestrzenne w Polsce i złożył ofertę współpracy członkom Zespołu. Pan Bartłomiej Kolipiński Z-ca Dyrektora Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego wyraźnie zaznaczył potrzebę połączenia planowania przestrzennego z planowaniem strategicznym, odróżnienia planowania przestrzennego strategicznego od operacyjnego. Wskazał na absurdy planowania przestrzennego w skali województwa oraz ważną kwestię skutków finansowych, a także brak umocowania (kompetencji) dla Urbanisty/Architekta Kraju czy Województwa. Fundamentalnym zagadnieniem ujętym w wystąpieniach dyskutantów była problematyka ochrony własności w planowaniu przestrzennym.
W dyskusji nawiązując do wystąpień Panów Ryszarda Nagórnego i Jakuba Pietruszewskiego aktywny udział brali pozostali członkowie Zespołu eksperckiego. Pan Zbigniew Wajer z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu, wskazał na problemy organizacyjne w relacjach Biura Planowania-Departamenty Urzędów i konieczność powstawania Biur Planowania wykonujących także inne opracowania. Pani Renata Drążek – Dyrektor Podkarpackiego Biura Planowania Przestrzennego oraz Pan Andrzej Baksik Z-ca Dyrektora Wydziału Rozwoju Regionalnego Województwa Śląskiego przedstawili specyfikę struktur organizacyjnych jednostek (służb) planistycznych w swoich województwach, w tym m.in. problemy powstające w trakcie ich działania. Pan Jerzy Zalewski z Wielkopolskiego Biura Planowania Przestrzennego podkreślił z kolei konsultacyjny charakter spotkań Zespołu eksperckiego, wskazał na potrzebę ciągłego działania i stałej współpracy jego członków między spotkaniami, co ułatwi późniejsze formułowanie końcowych stanowisk Zespołu. Na zakończenie spotkania Pani Anna Dudziuk – Dudzik z woj. dolnośląskiego (IRT) przedstawiła projekt stanowiska Konwentu Marszałków Województw RP w sprawie systemu ewidencji i numeracji szlaków (tras) rowerowych, który ma zostać przedstawiony do zatwierdzenia w dniach 29-30 maja 2014 roku na ostatnim spotkaniu Marszałków Województw RP na ziemi świętokrzyskiej w Sandomierzu.
Właśnie w Sandomierzu następnego dnia (23 maja 2014 roku) Zespół spotkał się w trakcie wyjazdu studyjno-krajoznawczego, podczas którego dokonano podsumowania kilkumiesięcznego działania pod przewodnictwem województwa świętokrzyskiego, wprowadzono kilka zmian organizacyjnych związanych ze swoimi pracami (aneks do stanowiska Konwentu) oraz ustalono plan i sposób działania na najbliższe tygodnie.
Pliki do pobrania