Za duża ulga
Nieprzestrzeganie przepisów, błędną interpretację obowiązujących regulacji i brak skutecznego nadzoru przy stosowaniu ulg w spłacie należności podatkowych – zarzuca gminom Najwyższa Izba Kontroli. Jak wynika z raportu, potrzebne są dodatkowe szkolenia urzędników i większa wnikliwość przy analizie składanych wniosków.
Jak podkreślono, nieprawidłowości wynikały z nieprzestrzegania obowiązujących przepisów, błędów w ich interpretacji a także brak skutecznego nadzoru. Jako sprzyjające korupcji NIK oceniła koncentrację nadmiaru kompetencji w zakresie stosowania ulg w rękach jednego pracownika, brak dostępu podatników do informacji o możliwości uzyskania ulg oraz nieprzejrzyste i niejednolite kryteria stosowane przy ocenie wniosków.
Skontrolowane gminy uwzględniły 90% ze składanych podań o ulgę w spłacie należności. Najczęściej samorządy decydowały się na odroczenie terminu płatności lub rozłożenie zaległości na raty. Rzadziej korzystano z możliwości umorzenia zaległości i odsetek lub całkowitego zwolnienia z obowiązku zapłaty.
NIK zauważyła wprawdzie zmniejszenie w ostatnich latach ogólnej kwoty należności przedsiębiorców wobec badanych samorządów, z drugiej strony podkreślano jednak brak rzetelności i naruszenia prawa przy ich egzekwowaniu. Zarzuty dotyczyły głównie opieszałości w wystawianiu upomnień, wezwań i tytułów wykonawczych oraz podejmowania czynności mających na celu dochodzenie należności przed sądami co skutkowało nawet przedawnieniem. Problemem było również brak w 16 gminach uchwał dotyczących procedur windykacji zaległości podatkowych i niepodatkowych.
W ocenie Najwyższej Izby Kontroli, skala stwierdzonych nieprawidłowości wskazuje na konieczność zintensyfikowania szkoleń pracowników urzędów, zwłaszcza w zakresie zmian w przepisach. Ważne jest także rzetelne dokumentowanie postępowań oraz bardziej wnikliwe sprawdzanie składanych podań. Z wniosków pokontrolnych wynika, że pracownicy gmin powinni częściej korzystać z uprawnienia wynikającego z art. 281 ordynacji podatkowej do dokonywania kontroli u podatników. Zwiększeniu efektywności egzekucji sprzyjać mogłoby również stałe monitorowanie stanu zaległości i szybsze podejmowanie działań egzekucyjnych.
Źródło: PAP