Produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych – nowe regulacje prawne

UWAGA!

Nowe obowiązki przedsiębiorców

W związku z nowelizacją ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej
(t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1903 ze zm.), zostało nałożone szereg nowych obowiązków m.in. na przedsiębiorców:

  • wprowadzających do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych lub autoryzowanych przedstawicieli,
  • wprowadzających narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne,
  • prowadzących jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku
    z tworzyw sztucznych,
  • pakujących i oferujących – za pomocą urządzenia vendingowego, w tym umieszczonego także w miejscach innych niż jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne – napoje lub żywność w produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych,
  • przedsiębiorców prowadzących portowe urządzenia do odbioru odpadów lub przedsiębiorców prowadzących inne równoważne systemy zbierania.

Obowiązki te dotyczą m.in. :

  1. Zakazu wprowadzania do obrotu niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego m. in.: sztućców i talerzy, słomek i mieszadełek do napojów, patyczków higienicznych, kubków na napoje i pojemników na żywność wykonanych z polistyrenu ekspandowanego (styropianu) oraz produktów wykonanych z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych – od dnia 24 maja 2023 r.,

(Uwaga: ww. produkty, które zostały wprowadzone do obrotu przed wejściem w życie ustawy mogą być sprzedawane albo przekazywane nieodpłatnie nabywcom na terytorium kraju lub wykorzystane na użytek własny do wyczerpania zapasów tych produktów
i wyrobów).

  1. Zapewnienia dostępności opakowań alternatywnych do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będących opakowaniami, wytworzonymi z materiałów innych niż tworzywa sztuczne, w tym innych niż tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji, lub dostępności opakowań wielokrotnego użytku, przez przedsiębiorcę prowadzącego jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną oferującą produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych
    – od dnia 1 lipca 2024 r.

 

  1. Pobierania opłaty od użytkownika końcowego nabywającego produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych lub napoje lub żywność w tych produktach (np. kubki na napoje, w tym ich pokrywki i wieczka oraz pojemniki na żywność) przez:
  • prowadzącego jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku
    z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do ww. ustawy, będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę
    w te produkty – od dnia 1 stycznia 2024 r.,
  • przedsiębiorcę pakującego i oferującego – za pomocą urządzenia vendingowego,
    w tym umieszczonego także w miejscach innych niż jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne, napoje lub żywność
    w produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych
    w załączniku nr 6 do ww. ustawy – od dnia 1 stycznia 2024 r.

Stawki ww. opłaty określa rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami (Dz.U. z 2023 r. poz. 2679), która wynosi odpowiednio:

  • 0,20 zł za sztukę w przypadku kubka na napoje
  • 0,25 zł za sztukę w przypadku pojemnika na żywność

 

  1. Wnoszenia pobranej opłaty przez ww. przedsiębiorcę na odrębny rachunek prowadzony przez marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce jej pobrania – po raz pierwszy do dnia 15 marca 2025 r. za 2024 r.

 

  1. Prowadzenia przez przedsiębiorcę, zobowiązanego do pobierania ww. opłaty, ewidencji (w postaci papierowej albo w postaci elektronicznej, oddzielnie dla poszczególnych jednostek) liczby nabytych i wydanych użytkownikom końcowym opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, będących opakowaniami,
    w danym roku kalendarzowym – od dnia 24 maja 2023 r.

 

  1. Wnoszenia corocznej opłaty na pokrycie kosztów zbierania, uprzątania oraz transportu i przetwarzania odpadów powstałych z wprowadzonych do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, przez wprowadzającego do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku 9 do ww. ustawy (np. pojemniki na żywność, paczki i owijki, pojemniki na napoje o pojemności do trzech litrów oraz wielomateriałowe opakowania na napoje, kubki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka, lekkie plastikowe torby na zakupy, wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne, chusteczki nawilżane i balony) na odrębny rachunek prowadzony przez marszałka województwa (właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy) – po raz pierwszy do dnia 15 marca 2025 r. za 2024 r.

Stawki ww. opłaty określa rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 9 grudnia 2023 r. w sprawie stawek opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2686), która wynosi odpowiednio:

  • 0,10 zł za 1 kg produktów tj.: pojemniki na żywność, paczki i owijki wykonane z elastycznych materiałów zawierających żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia z paczki lub owijki bez żadnej dalszej obróbki, pojemników na napoje o pojemności do trzech litrów, kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek, lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego (o których mowa w sekcji I załącznika nr 9 do ustawy)
  • 0,01 zł za sztukę wyrobów tytoniowych z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne i filtrów zawierających tworzywa sztuczne sprzedawanych do używania łącznie z wyrobami tytoniowymi, o których mowa w sekcji III załącznika nr 9 do ustawy
  • 0,01 zł za sztukę chusteczek nawilżanych, i balonów, z wyjątkiem balonów do użytku przemysłowego lub innych profesjonalnych zastosowań, o których mowa w sekcji II załącznika nr 9 do ustawy
  1. Prowadzenia przez wprowadzającego do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 9 do ww. ustawy, ewidencji produktów wprowadzonych do obrotu w danym roku kalendarzowym, zawierającej w zależności od rodzaju tych produktów odpowiednio ich masę albo liczbę, w postaci papierowej albo elektronicznej – od dnia 24 maja 2023 r.
  2. Finansowania publicznych kampanii edukacyjnych przez przedsiębiorcę wprowadzającego do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w pkt 5–9 załącznika nr 10 do ww. ustawy (tj. wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne, chusteczki nawilżane, balony, lekkie torby na zakupy
    z tworzywa sztucznego, podpaski higieniczne, tampony) oraz wprowadzających narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne. Przedsiębiorca na prowadzenie publicznych kampanii edukacyjnych przeznacza opłatę na publiczne kampanie edukacyjne w terminie do dnia 1 marca roku kalendarzowego następującego po roku kalendarzowym, którego dotyczy opłata – po raz pierwszy do dnia 1 marca 2025r. za 2024 r.

 

W przypadku nie przeznaczenia opłaty na publiczne kampanie edukacyjne w ww. terminie tj. do dnia 1 marca roku kalendarzowego następującego po roku kalendarzowym, którego dotyczy opłata, wprowadzający do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wnosi opłatę na publiczne kampanie edukacyjne na odrębny rachunek bankowy marszałka województwa (właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy)
w terminie do dnia 15 marca roku kalendarzowego następującego po roku kalendarzowym, którego dotyczy opłata – po raz pierwszy do dnia 15 marca 2025r. za 2024 r.

(Uwaga: ww. przedsiębiorca, nie finansuje publicznych kampanii edukacyjnych, jeżeli wysokość opłaty nie przekracza 10 zł w danym roku kalendarzowym).

 

  1. Złożenia wniosku o wpis do Rejestru podmiotów wprowadzających do obrotu produkty, produkty w opakowaniach, prowadzących jednostki handlu detalicznego, hurtowego, lub jednostki gastronomiczne i gospodarujących odpadami (rejestr BDO) prowadzonego przez marszałka województwa w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, tj. do dnia 24 sierpnia 2023 r.
  1. Umieszczania numeru rejestrowego przez wprowadzających produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz autoryzowanych przedstawicieli, na dokumentach sporządzanych w związku z wykonywaniem działalności w zakresie objętym wpisem do rejestru (rejestr BDO)

 

  1. Przedkładania sprawozdań, o których mowa w art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach – po raz pierwszy do dnia 15 marca 2024 r. za 2023 r.

Uwaga: Sprawozdanie za rok 2023 obejmuje okres od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy (tj. od dnia 24 maja 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.) i nie zawiera informacji o wysokości należnych opłat. W sprawozdaniu za 2024 r. i kolejne lata kalendarzowe takie informacje będą już zawarte.

Link do ustawy:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230000877

Link do rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami (Dz.U. z 2023 r. poz. 2679)

https://www.dziennikustaw.gov.pl/DU/rok/2023/pozycja/2679

Link do rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 9 grudnia 2023 r. w sprawie stawek opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (Dz.U. z 2023 poz. 2686)

https://www.dziennikustaw.gov.pl/DU/rok/2023/pozycja/2686

 

Osoba do kontaktu:

Katarzyna Haja

tel. (041) 395 10 19