Kielce były pierwszym miastem w Polsce, które zdecydowało o wprowadzeniu bezpłatnych szczepień przeciwko pneumokokom dla wszystkich dzieci. 18 października odbyło się posiedzenie Komisji Zdrowia, Polityki Społecznej i Spraw Rodziny Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego. W obradach uczestniczyli dr n. med. Marian Patrzałek, autor  programu szczepienia dzieci przeciwko pneumokokom,  realizowanego wspólnie z  miastem Kielce oraz Anna Dusza – Ciechanowska z Urzędu Miasta w Kielcach, którzy zapoznali członków Komisji z założeniami i wynikami programu.

Przewodnicząca Komisji dr Jolanta Kręcka gratulowała władzom Kielc decyzji w sprawie wprowadzenia i finansowania programu szczepień oraz dr Marianowi Patrzałkowi, który monitoruje efekty tego przedsięwzięcia.

Dr Marian Patrzałek wyjaśnił, że pneumokoki to bakterie, które po malarii są drugim zabójcą na świecie i  wywołują powszechne zakażenia takie jak zapalenie płuc, oskrzeli, uszu u dzieci oraz ciężkie zakażenia krwiopochodne czyli posocznicę, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, kości, zapalenie otrzewnej. Głównymi nosicielami pneumokoków są dzieci.

– Polska i Litwa są jedynymi krajami w Unii Europejskiej, które nie wprowadziły powszechnego programu szczepień, do czego należy dążyć. W naszej strefie klimatycznej ok. 1,5 – 2 mln ludzi rocznie umiera  z powodu tego rodzaju zakażeń, dlatego te szczepienia są tak ważne. Światowa Organizacja Zdrowia od 2007 r. zachęca do powszechnego ich stosowania.  Tym bardziej decyzja władz miasta Kielce zasługuje na wyróżnienie i upowszechnienie –mówił Marian Patrzałek.
Prezentując efekty realizacji programu w mieście, podkreślił, że – podobnie jak w niektórych krajach zachodniej Europy – wprowadzenie w 2006 roku w Kielcach szczepień przeciw pneumokokom  spowodowało o 60 % spadek zachorowań na zapalenie płuc wśród dzieci szczepionych. Było to już widoczne w 2007 r.  Po 5 latach realizacji programu szczepień wynosi on ok.70%. Jest to maksymalna redukcja zachorowań, gdyż nie wszystkie zapalenia są wywoływane przez pneumokoki i szczepionka nie ma na nie wpływu.
Zwrócił uwagę, że taki efekt jest możliwy tylko przy szczepieniach populacyjnych, obejmujących wszystkie dzieci z danego rocznika,  mieszkające na danym terenie. Wtedy można po 4-5 latach oczekiwać efektu odporności zbiorowiskowej,  szczególnie w grupach o obniżonej odporności np. ludzi po 65 roku życia (w Kielcach spadek zachorowań na zapalenia płuc w grupie ludzi powyżej 65. roku życia wynosi już ok.45%). Wymaga to spełnienia dwóch warunków: wszystkie dzieci  urodzone na danym terenie powinny być szczepione przeciw pneumokokom, a ilość zachorowań wśród nich zmniejszy się o ok.2/3. Jeśli miasto jest do tego dostatecznie duże, również nastąpi spadek zachorowań wśród ludzi starszych.

Uczestnicząca w obradach Komisji Anna Dusza – Ciechanowska z kieleckiego Urzędu Miasta poinformowała, że miasto Kielce realizuje program profilaktyki zakażeń pneumokokowych  od 2006 r. W ramach programu wszystkie dzieci zamieszkałe na terenie miasta szczepione są trzema dawkami szczepionki  – w 3 miesiącu życia, 2 miesiące od poprzedniej dawki (w 5 miesiącu życia) oraz po ukończeniu 12. miesiąca życia. Program uzyskał pozytywną opinię konsultantów wojewódzkich w dziedzinie pediatrii, epidemiologii  oraz zdrowia publicznego. Szczepienia odbywają się w 15 zakładach opieki zdrowotnej, które posiadają punkty szczepień. Z dzieckiem nie trzeba specjalnie przychodzić do przychodni, ponieważ szczepienie jest wykonywane jednocześnie ze szczepieniami obowiązkowymi, na które rodzice zgłaszają się do swojej przychodni, w której jest karta szczepień dziecka (rodzic wyraża zgodę na szczepienie).  Rocznie szczepionych jest ok. 1500 nowych dzieci. W 2011 r. na realizację programu miasto przeznaczyło kwotę 1.421.192zł, wykonanych zostanie 6.022 szczepień.

Radni Komisji Zdrowia, Polityki Społecznej i Spraw Rodziny Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego wyrazili słowa uznania dla władz Kielc za realizację tego niezwykle ważnego przedsięwzięcia, którego efekty już są zauważalne.  Wskazali także na potrzebę upowszechnienia tej inicjatywy w miastach i gminach naszego regionu oraz całej Polski, wszak nie od dziś wiadomo, że „lepiej zapobiegać, niż leczyć”. Szczepienia profilaktyczne ratują życie i zdrowie, pozwalają zaoszczędzić fundusze, które musiałyby być wydane na leczenie, bądź pokrycie kosztów niezdolności do pracy. Zaoszczędzone w ten sposób pieniądze mogłyby finansować kolejne programy profilaktyczne. Zdaniem radnych, szczepienia przeciwko pneumokokom powinny jak najszybciej znaleźć się w kalendarzu szczepień obowiązkowych, które są refundowane.

                                   oprac. Barbara Chrzęszczyk, Kancelaria Sejmiku, Urząd Marszałkowski