W Szczawnicy, w województwie małopolskim, spotkali się marszałkowie województwa na drugim w tym półroczu posiedzeniu Konwentu Marszałków Województw Rzeczypospolitej Polskiej. W obradach uczestniczyła także Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Renata Janik. Marszałkowie dyskutowali na temat ustawy o ochronie ludności i obrony cywilnej oraz nowelizacji ustawy o zarządzaniu kryzysowym, ale również o ewentualnym rozpoczęciu prac nad kompleksową aktualizacją ustawy o samorządzie województwa, która ma już 27 lat i nie do końca odpowiada wyzwaniom stojącym przed regionami.   

1 stycznia tego roku prezydencję w Konwencie Marszałków Województw RP przejęło Województwo Małopolskie. Przewodnictwo Małopolski w Konwencie Marszałków zbiegło się z prezydencją Polski w Radzie Unii Europejskiej. Rok 2025 to także czas obchodów Jubileuszu Tysiąclecia Korony Królestwa Polskiego. I jak zapowiadał Łukasz Smółka, Marszałek Województwa małopolskiego, oba te wydarzenia znalazły swoje odzwierciedlenie w czasie obrad Konwentu w Małopolsce.

Po raz ostatni członkowie Konwentu Marszałków spotykali się w Małopolsce w połowie 2017 roku. W czasie obecnej małopolskiej prezydencji marszałkowie województw spotkali się na obradach Konwentu w lutym tego roku w Krakowie. Dzisiaj rozpoczęło się II posiedzenie Konwentu Marszałków Województw RP – tym razem marszałkowie obradują w Szczawnicy. W spotkaniu uczestniczy także Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Renata Janik.

Podejmując tematy istotne dla samorządności w Polsce, Konwent Marszałków pozostaje od samego momentu powstania, ważnym podmiotem życia publicznego w naszym kraju. Wskazuje na pojawiające się w codziennej aktywności samorządów regionalnych problemy i bariery, ale także podejmuje dyskusje na temat nowych wyzwań stojących przed samorządami województw w perspektywie najbliższych dekad.

Nie inaczej było podczas II posiedzenia Konwentu Marszałków Województw RP w Hotelu Szczawnica Park Resort & SPA, gdzie odbywało się dzisiejsze spotkanie marszałków.

– Nasze spotkanie zdominowała dyskusja na temat ustawy o ochronie ludności i obrony cywilnej oraz nowelizacji ustawy o zarządzaniu kryzysowym – informuje marszałek Renata Janik. – Mowa była między innymi o roli Marszałków Województw RP wobec zmieniających się przepisów w tym zakresie. A ta rola jest naprawdę szeroka. Marszałkowie między innymi wybierają i wskazują instytucje i obiekty, które mogą być uznane, jak to zostało określone w ustawie, za podmiot ochrony ludności. To szczególnie istotne w obecnej sytuacji geopolitycznej i wciąż toczącej się wojnie w Ukrainie. Dlatego tak bardzo ważne jest, by Konwent Marszałków wyraził swoją opinię w tak istotnej z punktu widzenia bezpieczeństwa obywateli kwestii.

Założenia prawne dokumentów o ochronie ludności i zarządzaniu kryzysowym przedstawili: Łukasz Kudlicki, Doradca Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego oraz nadbryg. dr inż. Tomasz Klimczak – prof. uczelni, Rektor-Komendant Akademii Pożarniczej. Poinformowali też o zaplanowanych w najbliższym czasie szkoleniach dla marszałków województw z zakresu ich obowiązków i zadań do wykonania wynikających z nowych zapisów ustawy o ochronie ludności i obrony cywilnej oraz ustawy o zarządzaniu kryzysowym.

Drugi blok tematyczny zdominowała sprawa zainicjowania dyskusji na temat rozpoczęcia prac nad aktualizacją ustawy o samorządzie województwa. Ustawy, która ma już 27 lat, ponad 60 razy była nowelizowana i zapisana w niej pozycja ustrojowa regionów nie do końca jest adekwatna do skali wyzwań stojących przed krajem i samorządami regionów. Anna Mlost, Dyrektor, Departament Rozwoju Regionu, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego zaprezentowała proponowany zakres zmian oraz harmonogram i organizację prac związanych z powołaniem zespołu eksperckiego, który mógłby rozpocząć prace nad nowelizacją przepisów o funkcjonowaniu samorządu województwa. W prowadzonej po prezentacji dyskusji marszałkowie potwierdzili potrzebę powołania zespołu eksperckiego i rozpoczęcia prac nad nowelizacją ustawy, która wzmocni pozycje regionów, jasno rozdzieli kompetencje i unormuje dualizm władzy (marszałkowie – wojewodowie) na poziomie województw.

Spotkanie w Szczawnicy było też okazją przedstawienia oferty Grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz Advisory Services (w tym JASPERS) w obszarze możliwego wsparcia polskich regionów w pozyskiwaniu finansowania na projekty inwestycyjne, zarówno granty Komisji Europejskiej, jak i pożyczki.

Istotną część obrad zajęła też dyskusja na temat programu LIFE dla samorządów.  Jest to program finansowany bezpośrednio z poziomu Komisji Europejskiej, do niej też wprost składane są wnioski o dofinansowanie przygotowywanych przez samorządu województw projektów. Nowością jest podprogram LIFE „Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej”, który wspiera przejście na energooszczędną, opartą na odnawialnych źródłach energii, neutralną dla klimatu i odporną na zmianę klimatu gospodarkę.  Województwo Małopolskie jest jednym z tych regionów, które realizują projekt z programu LIFE. Jest to projektu „LIFE MAŁOPOLSKA – Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii dla Województwa Małopolskiego”. Informacje na ten temat przedstawili m.in. Andrzej Muter, Kierownik /Head Wydział LIFE/ LIFE Unit z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz dyrektor Departament Środowiska, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Kinga Radoń.  

Podczas dzisiejszego posiedzenia Konwentu Marszałków Województw RP w Szczawnicy marszałkowie przyjęli także uzgodnione wcześniej stanowiska Konwentu Marszałków.

Trzy projekty zaopiniowane w zwykłym trybie:

• w sprawie pilnej nowelizacji ustawy o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych,
• w sprawie wykluczenia wsparcia finansowego dla zakupu nowego taboru kolejowego z napędem hybrydowym (elektryczno-spalinowym),
• w sprawie wsparcia finansowego samorządów województw w działaniach związanych z nabywaniem i utrzymaniem taboru kolejowego do realizacji wojewódzkich przewozów pasażerskich.

Projekt przygotowany przez Zespół Ekspercki ds. Społeczeństwa Informacyjnego ZWRP:

• w sprawie wsparcia przez stronę rządową jednostek samorządu terytorialnego we wdrożeniu i realizacji wymagań regulacji NIS2/UKSC po nowelizacji.

Projekt przygotowany przez Zespół Koordynatorów ds. Europejskich Funduszy Zewnętrznych ZWRP:

• w sprawie przyszłości programów Interreg po 2027 roku.

Marszałkowie przyjęli także  dokument przygotowany przez Zespół Ekspercki ds. Europejskiej i Krajowej Polityki Strukturalnej ZWRP, a kierowany do Zarządu Związku Województw RP – wniosek Konwentu Marszałków Województw RP do Zarządu ZWRP w sprawie zainicjowania prac nad reformą ustrojową samorządu województwa.

Na koniec obrad Marszałek Województwa Małopolskiego Łukasz Smółka przekazał przewodnictwo w Konwencie Marszałków RP  Województwu  Łódzkiemu, a na ręce wszystkich marszałków – uczestników spotkania góralskie kapelusz i ciupagi z gorącymi podziękowaniami z Podhala za udział w II posiedzeniu Konwentu Marszałków RP.