Poprawia się jakość prawa stanowionego przez samorządy. Z analiz Krajowej Rady RIO wynika, że z roku na rok maleje liczba uchwał i zarządzeń podjętych z naruszeniem prawa.

W ubiegłym roku regionalne izby obrachunkowe zbadały rekordową liczbę 144 676 uchwał i zarządzeń organów jst. Inspektorzy Izby stwierdzili uchybienia i nieprawidłowości w odniesieniu do niespełna 4 tys. uchwał i zarządzeń, a więc 2,6 proc. ogółu.

Oznacza to, że w porównaniu do roku 2007, udział wadliwych przepisów w ogólnej liczbie podjętych przez organy jst uchwał i zarządzeń zmniejszył się o 0,2 proc., a w porównaniu do roku 1993 aż o jedną czwartą (24,3 proc).

Wyraźną poprawę jakości tworzonego prawa zaobserwowano w odniesieniu do uchwał budżetowych oraz uchwał i zarządzeń zmieniających budżet. Analiza za lata 1993, 2007 i 2008 wskazała na systematyczne obniżanie udziału uchwał budżetowych podjętych z naruszeniem prawa z 60,5 proc. w 1993 r. do 15,4% w 2007 r. i 13,7% w 2008 r.

W przypadku uchwał i zarządzeń zmieniających budżet było to odpowiednio: 19,1 proc. w 1993 r., 1,8 proc. w 2007 r. i 2,0 proc. w 2008 r. (w stosunku do ogólnej liczby zbadanych w tej kategorii).

RIO szczególnie bacznie i wnikliwie przygląda się obydwu ww. obszarom: uchwały budżetowe oraz zmieniające budżet są tradycyjnie najczęściej badanymi przez RIO aktami prawnymi. W ubiegłym roku stanowiły aż 61,8 proc. ogółu (89,4 tys. uchwał i zarządzeń). Nie dziwi więc, że wykryto tu najwięcej nieprawidłowości.

Naruszenia najczęściej dotyczyły:

– braku w treści uchwały budżetowej niektórych elementów, m.in.: ustalenia struktury dochodów lub wydatków budżetowych w szczegółowości innej niż określona w ustawie, uchwalenia w formie załącznika do uchwały wieloletniego programu inwestycyjnego w formie niespełniającej wymogów wynikających z ww. ustawy, zaniechania określenia lub określenie w niewłaściwej wysokości limitów zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów, pożyczek i emitowanych papierów wartościowych,
– naruszenia zasady równowagi budżetowej (np. zwiększenie deficytu bez wskazania źródeł pokrycia, zwiększenie rozchodów bez jednoczesnego zwiększenia przychodów, zmniejszenie przychodów),
– niezgodności treści uchwały budżetowej z załącznikami stanowiącymi jej integralną część (błędy rachunkowe, pisarskie i redakcyjne),
– zwiększenia deficytu przez bez zgody organu wykonawczego,
– zaniechania zaplanowania wydatków na obligatoryjne zadania własne jst (np. brak utworzenia rezerwy celowej na zadania z zakresu zarządzania kryzysowego),
– przeznaczenia środków na zadania nie mieszczące się w katalogu zadań danego stopnia samorządu terytorialnego (np. zakup kombajnu zbożowego),
– zaplanowania w budżecie dochodów i wydatków niebędących dochodami i wydatkami budżetu jst.

Źródło: www.samorzad.pap.pl